जात्रै जात्रामा हराएको मेरो देश

दीपक जडित

जात्रै जात्रामा हराएको मेरो देश

भोटो जात्रा
डढेर चर्को घामले
कालो नांगो ढाड लिएर
पटपटी फुटेका पैतालाले टेकी
चिरचिरा भएको हत्केलाहरुले
बडा महाराजाधिराजलाई
बर्षेनी भोटो देखाउने मेरो देश
ए ! महाराज ,
यतीका बर्षसम्म तिमीले
भोटो मात्र देखीरहयौ
भोटो देखाउनेहरुलाई
र तिनिहरुको नांगो ढाडलाई
कहिल्यै देखेनौ
अब नयां संस्कृतीको निर्माण गरेर
तिनीहरु आफैं हेर्ने छन भोटो जात्रा
र नांगो ढाड छोप्नेछन ।

गाई जात्रा
चरम गरीबीको परिचय दिंदै
खाली खुट्टा, फाटेको सुरुवाल
र थोत्रे बोरा ओढेर
अनुहारमा पशुको मुखुण्डो लगाई
छाती भरी आ आफ्नो पिंडा लुकाएर
तिमी राजाहरुको सस्तो मनोरञ्जन बनि
फाटेको छाता ओढी
खुर्सानीको माला लगाएर
हुंदै नभएको तिम्रो पिंडा भुलाउन
बर्षोनी तिमीलाई हंसाउने मेरो देश
ए ! महाराज ,
यतीका बर्षसम्म तिमीले
जात्राको तमाशा मात्रै हेरीरह्यौ
जात्रा देखाउनेहरुको
जीवनको छट्पटी कहिल्यै हेरेनौ
अब नयां परम्पराको थालनी गरेर
तिनीहरु आफैंलाई देखाउनेछन गाईजात्रा
र आफ्नै पिंडा भुलाउने छन ।

घोडे जात्रा
दासताको नमुना पेश गर्दै
चार हात पाउ टेकेर
मुखमा लगाम लगाई
बोल्दै नबोली
आंखामा पट्टी बांधेर
दांया बांया सम्म नहेरी
पिठ्यूंमा अनावश्यक श्री धारी
तिमी महाराजाहरुको सवारी चढाएर
आ आफ्नो आवश्यकता बिर्षेर
बर्षोनी तिम्रो सेवा गर्ने मेरो देश
ए ! महाराज ,
यतीका बर्षसम्म तिमीले
जनताको पिठ्यूंमा चढेर
मात्रै हट् हट् घोडाको आनन्द लिईरह्यौ
पिठ्यूंमा तिमीलाई बोक्नेहरुको
जीवनका दैनिक आवश्यकताहरु
कहिल्यै महशुस गरेनौ
अब नयां रितीरिवाज बसालेर
तिनीहरु आफैं मनाउनेछन घोडे जात्रा
र आफ्ना दैनिक आवश्यकता पुरा गर्नेछन ।

कुमारी जात्रा
तेतिस कोटी देवताको बास भएको
पशुपतीको रक्षणमा
सिद्धार्थले रामबहादुर बम्जन जन्माएको
पवित्र भुमीमा
शक्ती प्राप्तीको निंती
पशु मात्रै कहां र ?
हजारौं नर बली चढाउंदै
जीवित देवी कुमारीको
गोडा ढोग्ने ढोंग रचेर तिमीले
लाखौं अरु देवीहरुको
बर्षोनी अस्मिता लुटेको मेरो देश
ए ! महाराज ,
एतिका बर्षसम्म तिमीले
देवताहरुको ब्यापार अनि
देवीहरुको लाजहरण मात्रै गरीरह्यौ
तिमीलाई रक्षा गर्ने
देवी देवताहरुको पुजन
कहिल्यै गरेनौ
अब नयां संसारमा टेकेर
तिनीहरु आफैं मनाउनेछन कुमारी जात्रा
र आफैं पुज्नेछन देवी देवतालाई ।

यसरी नै
जात्रै जात्रामा हराएको मेरो देश
बल्ल बिउंझिएको छ
बल्ल आंखा खोलेको छ
बल्ल उठेको छ
यौटा नयां युगमा प्रवेश गर्न
बल्ल पाईला चालेको छ ।

खडेरीको खेती बाट लिईएको यो कविता नेपाली कविता डट कममा प्रकाशित भएको छ ।