कोही मान्छेले हिँड्ने पनि नियम् बनाउँ भन्छन् ।
कोही मान्छेले हिँड्ने बाटो नै कम् बनाउँ भन्छन् ।
लामा कसैका कद्काँठी कोही कदै होचा पुड्का ,
के आधारमा सब्को एकै कदम् बनाउँ भन्छन् ?
सड्दै गा'ति मार्फाका स्याउ रसै निकाले हुने ,
कोही तर त्यो स्याउ निचोरी 'रम्' बनाउँ भन्छन् ।
हुँदै नभएको शेर बाल्कृष्णले जस्तै झिकि ,
देखाउनैलाई किन कोही सम् बनाउँ भन्छन् ?
लेउ टेकी चिप्लिएर लड्दा पनि मान्छे यहाँ ,
'खडा छु' को ब्यर्थमा किन अहम् बनाउँ भन्छन् ?
न त बोलीचाली एकै न त ल्वाईख्वाई एकै ,
'दीपक' समावेशी हुँदै रम्झम् बनाउँ भन्छन् ।
7 comments:
Dipak Ji, sabai natak nai dher gar6n ni!
shanti ra bikash ko lagi bhane समावेशी bhane hun sakin6ni . hain r?
tar kasko niyam ma ko hidne? kuni ? tyo ta nepal ka netaharu laai nai sodhanu parlani, hain r?
दीपक दाइ,
साँच्चै भन्नुपर्दा मलाई यो गजल मनैपरेन ।
खै के लेख्नुभा'को लेख्नुभा'को !!
कस्तो कस्तो लागो हौ दाइ, साह्रै छोएन ।
उजेलीजी , यो गजल लेखिएको र लेखिनुको कारण नै बरु बताउँछु है । सशक्त गजल भएन क्यार , त्यो पनि ठिकै छ तर गजल लेखनकै नियम सम्बन्धमा आफुले पनि दोष सहित लेख्ने तर अरुको दोष रहित खोज्ने चलनलाई यहाँ लेख्न खोजेको थिएं । कुरा यस्तो थियो -
तिर्खै मेट्नलाई गजलकै जल लिन नजाउँ भनेर ढुक्कले बसेको छु म त तर गजल ग्रुपमा आँखाभने लगाईरहेकै छु । गजलको जल म मा तिर्खा जगाएर आफैं आओस् अनि कोरुँला नत्र गजल नै मैले किन लेख्नु पर्यो ? आदरणिय दीपक खड्काजीबाट पाठ सिकेकै हुँ भन्दा शरम पनि लाग्दैन भन्नलाई धक पनि लाग्दैन । पछिल्ला दिनहरुमा गजलका मात्रा , बहर ईत्यादी विषयमा छलफल भै रहेको पनि टुलुटुलु हेरेको मात्र छु - गजलको बहर , मात्रा ईत्यादीको ज्ञान नभएर । हातमा बन्दुक बोकेको धन्धुकारीले जथाभावी ढ्वाङ्ग पड्काए जस्तो गजल यस्तो हुनुपर्छ र उस्तो हुनुपर्छ भन्ने सामर्थ्य नभएकोले गजलको सम्बन्धमा मैले नजानेको कुरा र मैले जानेको कुरा समेटेर यौटा गजलनै लेखेर ल्याएको छु । ( गजल हो कि फजल हो चैं छुट्याउने जिम्मा तपाईँहरुकै । ) यो गजल ( मैले त भन्न पाउँछु क्यारे नि ) बहुअर्थी ढँगमा लेखेको हुँ र मक्तामा राखेको तिन अक्षर तखल्लुस् चैं म नभएर दीपक खड्काजी लाई लेखेको हुँ भनेर पनि सादर जानकारी गराउँछु ।
उता गजल ग्रुपको कुरा क्या ।
ए यस्तो पो थियो कुरो । मैले अलिअलि गजलको भाव बुझेजस्तो त लागेको थियो । तर मेरो बुझाइ र तपाईँले बुझाउन खोज्नुभएको कुरो अलि फरक परेछ । भाव त राम्रो रै'छ दाइ । तपाईँका अरू गजलभन्दा प्रस्तुतिमाचैँ अलि कमजोर नै हो कि यो गजल जस्तो लाग्यो मलाई । कुरो बुझाइदिनुभएकोमा धन्यवाद ।
गजलको नियम-कानून थाहा भएन, त्यसैले त्यो हिसाबले कत्तिको जँचेको छ भन्न सक्दिन म, तर पढ्दा खेरि कता-कता के के बिग्रेजस्तो, मकै चपाऊँदा घरी-घरी ढुंगाको टुक्रा परेजस्तो लाग्दो रहेछ। मैले बुझेसम्म गेयात्मकता गजलको गहना हो। गेयात्मकता नभएका गजल'प्राविधिक गजल' मात्रै हुन् र ती सुन्दर हुँदैनन्। यो गजलमा गेयात्मकता छँदैछैन, दीपकजीको अरु गजलमाथि पूरा अन्याय गरेको छ यसले।
त्यो गजल ग्रुपमा म पनि थिएँ एकताका तर गजल अध्ययनमा समय दिन नसक्ने बाध्यताले गर्दा निक्लिएँ। निष्कृय भएर बसिरहन मन लागेन।
गजल मलाई मन पर्ने विधा भएकोले तपाईको ब्लगमा बराबर छिर्ने गर्छु । हुन त गजलको 'फर्मुला' वा लेखन विधि बारे मलाई केहि पनि थाहा छैन तर कहिले काँहि विना कुनै जानकारि म पनि लेख्ने गर्छु गजल ।
रह्यो तपाईको यो गजलको कुरा:
यो गजलले दिन खोजेको शन्देस स्पष्ट छ र गजल सरल छ । गाउन मिल्ने वा नमिल्ने बारेमा पनि तपाईले पक्कै पनो लेख्ने बेलामा (मनमनै भएपनि)गुन्गुनाउँदै गाउनु भएको होला तर तपाईले कुन लयमा ढाल्नु भएको छ त्यो थाहा नभए सम्म यो गजल 'गेय' छैन भन्न म चाहि सक्दिन ।
सरल र सरस भएको हिसावले हेर्दा भने मलाई यो गजल मिठो लाग्यो । जदौ !
गजल नलेख्दाको अवस्थामा लेखेको हुनाले वसन्तजीको भनाईमा पनि सहमत छु म र ठरकी दादाको भनाईमा पनि सहमत । के सहमत के असहमत केहिदिनलाई गजलमा गिजोलिन्न
भन्ने हिसाबमै लेखेको हुँ यो गजल । प्रस्तुति फितलो भएकोपनि हुन सक्छ । मलाई चैं मक्तामा बाहेकका पाँचवटै शेरमा नयाँ कुरा लेखेको छु भन्ने लागेको थियो ।
Post a Comment