Sunday, December 27, 2009

गजल : बार बार जस्लाई ढोगीरहेछु

यतिबेला मसँग केहि छैन, मेरो मतलब ब्लगमा लेख्नको लागी केहि छैन । छ त केवल केहि गजलहरु जो कुनै निक्कै अगाडी नै त कुनै हालसालै लेखिएका छन् । बाँकीकुराहरु लेख्नको लागी दिमाग शुन्य छ भन्दा फरक पर्दैन । दैनिकीका धेरै कुराहरुसँग जुध्ने तयारीमा सायद ब्लगमा राख्ने कुराहरु लेख्न एकप्रकारले विश्राममा छ दिमाग भन्दा फरक नपर्ला । त्यसैले यसपटक केहिदिन अगाडीको यौटा गजललाई नै प्रस्तुत गर्दैछु । यसको बारेमा पछिल्लो पटकको गजल लेख्दा नै अस्पस्ट थोरै कुरा उल्लेख गरेको थिएँ । त्यो बेलापनि यस्तै केहि नभएको अवस्थामा यौटा गजल टाँस्नको लागी भूमिका लेख्दैथिएँ तर जब भूमिका भन्न सक्ने टिप्पणीको पहिलो वाक्य लेखेँ तब मैले त्यहीँ अर्को गजल देखेको थिएँ र सबैकुरा छोडेर त्यो गजल पुरा गरेर मात्र त्यसपटकको गजल ब्लगमा टाँसेको थिएँ । आउनुस् आज त्यहि गजल पढौं । आफ्नै जोखाई अनुशार औसतमा दरिने यो लगायत मसँग अरुपनि ६ वटा गजलहरु तयार छन् जस्लाई म क्रमश भाँती मिलाउँदै राख्दै जानेछु ।


अनियमित दैनिकी भोगीरहेछु ।
लाग्छ म कस्तो मनोरोगी रहेछु ।

संगालेर राखुँ त म छरपस्ट,
नबटुलिने घोगाघोगी रहेछु ।

कोहि चिमोट यो चाम्रिएको छाला,
लौ घसें खरानी, म जोगी रहेछु ।

किन हुँदैछ टाढा मनको हरी,
बार बार जस्लाई ढोगीरहेछु ।

बुझेर पनि यो संसारको लिला,
म मन रुवाउने सोगी रहेछु ।

कि म जिन्दगीको यो कारखानामा,
निरन्तर सोच्ने उद्योगी रहेछु ।

Monday, December 21, 2009

प्रसङ्ग - अन्तरालका कुराहरुको

एक त के अनेक भूमिकाले पनि बाँध्न सक्दैन रहेछ बिथोलिएको अवस्थितीलाई चाहे त्यो मनको होस् या अर्थोकै केहिको ।

प्रसङ्ग - अन्तरालका कुराहरुको
समय - मैले हिसाब गर्न जाने देखि आजसम्म र यो तन्कँदै जानेछ म रहुञ्जेल
स्थान - मैले देखेजति आकाश र टेकेजति धर्ती


यो अन्तरालका कुराहरुको प्रसङ्गलाई अब थियो भन्ने कि छ भन्ने ? दोधारमा छु । यो दोधार छँदै थिएन जब मनमा लेख्ने तानाबाना बुन्दैथिएं तर लेख्दै जाँदा नितान्त ब्याक्तिगत कुराहरुलाई म यति महत्व दिएर किन लेखिरहेछु ? यो सब कुराहरुको अर्थ म स्वयंलाई बाहेक कति महत्वको छ र ? भन्ने जस्ता तर्कनाहरु उब्जँदै गए, कुनै बाली लगाईएको खेतमा झार पलाएझैं पलाएका तर्कनाहरु यस्तरी बलिया बनिदिए कि एक पटक हैन अनेक पटक मैले यौटा सानो अन्तरालका कुराहरु लेख्दै मेट्दै गरें र त्यसैले अर्को अन्तराल बनाउँदै गयो । हो रहेछ, अन्तराल यसरी नै बन्दो रहेछ । हामी निरन्तर प्रयासरत हुन्छौं जीवनका कुनै पक्षमा अन्तराल नबनोस् र त्यसको अप्ठ्याराहरु सामना गर्नु नपरोस् भनेर तर त्यहि प्रयासले अर्को अन्तराल निर्माण गरिरहँदो रहेछ र हामी जीवनमा आफैंले बनाउन पुगेका अन्तरालका गहिरा गहिरा खाडलहरुमा पुरिइरहँदा रहेछौं । ति खाडलहरु घातक नै हुन्छन् भन्ने पनि छैन । निस्कन्छौं, उम्कन्छौं ति खाडलहरुबाट तर उम्कनलाई गरेको प्रयासले या भनौं प्रयासरत रहेको समयावधीले फेरी अर्को खाडल निर्माण गरिसक्दोरहेछ र धकेल्दोरहेछ हामीलाई फेरी अन्तरालकै खाडलमा ।

प्रक्रिया उहि उस्तै चलिरहने निरन्तर जिन्दगीको र त्यसमा प्रत्येक पल भए/गरेको नयाँ देख्न नसक्ने हामी मुर्ख मनुवाहरु ।

यौटा निश्चित समयावधीको अन्तरालका कुराहरु उप्काउन खोज्दै जाँदा क्रमश आजसम्मकै जीवनका अन्तरालहरु उपस्थित हुँदै गए र म अन्यौलमा फँस्दै गएं कि कुन कुरालाई लेखुँ ? लेखिसकेका धेरै कुराहरु त मेटिसकेको छु । के अब सबै सुरुवातबाट लेखुँ ? अहँ यो यति सजिलै लेखिने कुरा होईन । यस्तै मात्र लागिरहयो, त्यसो त यहाँनेर पनि अन्यौलमा छु म, यो यस्तै लागेको नै हो कि अथवा मैले यस्तो लाग्नुलाई जोड दिएको हो ? लेख्दै जाँदा थपिँदै गएका कुराहरुले कि त मेरो लेखलाई भद्दा बनाउने छ या त जति लेखेर पनि यो अधुरो नै रहने छ । निचोड यस्तै बन्यो ।

लेख्न खोजिएको अन्तरालको कुरा लेख्ने नै हो भने दुई वाक्यांसमा लेखिएला तर अन्तरालका कुराको सीमा वृहद बन्दै गयो । थपिंदै गए अन्तरालहरु र म केवल गोडा पाँचेक हरफमा आफ्ना कुरा लेख्ने ब्लगर(लेखक नै भनुँ न) रहिनं । म स्वयं यौटा यस्तो पात्र बनें जस्ले भोगाईको हकमा जीवनका सबै यामहरु भोगेको छ र अन्तरालका कुराहरुमा ति सबै यामहरुको उपस्थिती आवश्यक छ । जो नफुल्नु खुशी फुलेको छ, नदुख्नु पीडा दुखेको छ र ति खुसी र पीडाका क्षणहरुले पनि अन्तरालका कुराहरुमा आफ्नो वर्चस्वको हकदाबी गर्दछन् । जब थोरै कुराहरु भन्न खोज्दा अर्थात लेख्न खोज्दा आफुलाई यस्तो अवस्थामा पाईंदोरहेछ तब लाग्दोरहेछ कि त यो लेख्नुको औचित्य छैन या फेरी लेख्ने समय नै भएको छैन ।

त्यसो त एक ब्लगर भएर मैले आफुलाई एक खुल्ला किताब भनेको छु । यो मलाई लाग्छ - म मात्र हैन हामी सम्पुर्ण ब्लगरहरु नै यौटा खुल्ला किताब सरह हौं जो आफ्ना मनका अक्षरहरु, ति जतिसुकै नितान्त ब्याक्तिगत किन नहुन ब्लगका पानामा कुनै न कुनै माध्ययमले छाप्ने गर्छौं र अलिकति राहतको स्वास फेर्छौं । यस्तो सोच्दासोच्दै, अनायस कति कुराहरुमा हामी मनका अक्षरहरुलाई ब्लगका पेजहरुमा हुबहु फोटोकपिझैं उतार्न सक्दैनौ पनि । भनौं न ब्लग मनको ऐना हो भने मनको अक्षर त्यसमा देखाउनलाई प्रतिविम्बित मात्रै गरेर पुग्दैन, त्यसो गर्दा त्यो उल्टो देखिन जान्छ यसर्थ हामी मनका अक्षरहरुलाई अरुले बुझ्ने गरेर र धेरैजसो चैं आफुले अरुलाई बुझाउन चाहे अनुशार आकार/प्रकारमा फेरबदल गर्ने गर्छौं । ब्याक्तिगत कुराहरुको लेखाईमा यो प्रयास प्रायस सबै ब्लगरहरुमा लागू हुन्छ । जस्तै मलाई नै भै रहेछ ।

अन्तरालका कुराहरु लेख्ने जमर्कोमा म ति नै अन्तरालका गहिरा खाडलहरुमा यसरी खसुँला भन्ने कहाँ थियो र ? लेख्दैथिएँ सरर सरर मानौं कि ममा उस जूगका महान लेखन्दास गणेशकै जस्तो बिद्युतिय लेखन शक्ति छ तर लेख्दै जाँदा महसुस हुँदै गयो लेखन्दास बन्ने शक्ति हुनु र लेखक बन्ने शक्ति हुनु दुई पृथक कुराहरु हुन् । प्रसंग उप्किंदा अलिकति गणेशको बारेमा बोलीहालुँ - त्यत्रो विद्युतिय गतिमा लेखन शक्ति भएका गणेशले किन यौटा पनि आफ्नो कृति लेखेनन् होला ? आफ्नो यौटा पनि कृति नलेख्ने गणेशको कस्तो बिद्युतिय गति थियो होला त लेख्ने ? के गणेशसँग कम्प्युटर थियो छिट्टो लेख्नलाई जस्तो अहिले मैले प्रयोग गरिरहेछु ? त्यसो हो भने गणेशसँग द्रुत गतिमा लेख्ने बिद्युतिय शक्ति हैन साधन थियो भन्न पर्छ होला सायद र साधन प्रयाप्त भएर मात्र निर्माण हुन्छ भन्ने जरुरी छैन । कृति तयार गर्नु एक प्रकारले निर्माण न हो जहाँ यथेष्ट परिकल्पनाको खाँचो पर्छ । त्यसैले गणेशले आफ्नो कृति लेखेनन् होला । आँखिर उनि परिकल्पना प्रेमी भन्दा पनि परिक्रमा प्रेमी त दरिएकै हुन् । लगभग त्यस्तै नै अवस्था होला मेरो यो अन्तरालका कुराहरु लेख्नु जो म साधन भएर मात्र लेख्न सकिरहेको छैन । सायद ब्यापक परिकल्पनाको खोजीमा छु ।

अन्तरालका कुराहरु लेख्ला यो ज्यानले । म आशावादी छु आफैंसँग । त्यसले समय लेला । त्यसको स्वरुप अहिले मैले कल्पना गरेको भन्दा अलग होला तर अन्तरालका कुराहरुले मनमा एक प्रकारको जुन घर बनाउँदैछन् तिनले पूर्णता पाएपछि त्यो अवश्य लेखिएला कुनै न कुनै उपायले । अहिलेलाई अन्तरालका कुराहरु मध्येको यौटा कथा एक हरफमा लेख्दैछु साथमा यौटा तस्विर राखेर । यो लेख्दिंन, लेख्नेबेला भएको छैन ईत्यादी ईत्यादी प्रतिको अन्तरविरोध हो अर्थात बनाउँदैछु । कथा भनिसकेपछि यौटा शिर्षक पनि चाहियो भनेर यो कथालाई 'जीवन साथी' शिर्षक दिएको छु ।

'जन्मेदेखि आज पर्यन्त कहिल्यै नछोडी सँगै लिएर हिँडीरहेको जीवनले थाहै नपाई बनाएका अन्तरालका गहिरा गहिरा खाडलहरु माझको कतै पुगेर साथी भेटाएको छ - जीवन साथी ।' यो फोटो कथा यति नै ।

फोटोको सम्बन्धमा: यो मेरो दोश्रो विवाहको तस्विर हो र उपज जीवन-अन्तरालकै ।

क्रमश...........(भलै यसको अत्तोपत्तो छैन ।).................

Tuesday, December 08, 2009

गजल : ब्यर्थै तिम्रो ईश्वरलाई

अनियमित दैनिकी भोगीरहेछु । .........'यो वाक्य लेखिसक्ने बित्तिकै म रोकिएँ । एकैछिनलाई हैन धेरैबेरलाई । के गरेँ त रोकिएर ? यसको कथा पछि फेरी अर्को ब्लगमा भनुँला ।...........' त्यसैले ब्लगमा सोचे जसरी प्रस्तुत हुन सकिरहेको छैन । लामो अन्तराल पछि ब्लगमा भोलीको भूमिका भनेर लेखेको थिएँ । जस्को प्रतिक्रियाले मुख्य भन्न खोजेको कुरा अझै सशक्त ढँगले भन्नुपर्ने दवाव दिएको छ । त्यसलाई निरन्तर लेखिरहेको छु तर पुरा गर्न सकेको छैन । त्यहि लेख्दालेख्दै 'सुर्काउने गाँठो जिन्दगीको' भन्ने कविता लेखेँ र ब्लगको एक पेज थपें । यसपल्ट पनि म अन्तरालका कुरा लेख्न बसेको थिएँ तर लाग्यो त्यो म एकैछिनमा एक टुक्रा कविता लेखे जसरी वा यौटा गजल जबर्जस्ती पुरा गरे जसरी पुरा गर्न सक्दिंन । त्यसैले ब्लगमा अर्को पेज थप्नको लागी निक्कै पहिले लेखेको तर फुर्सद नपाएर ब्लगमा चढाउन नभ्याएको यौटा गजल लिएर आएको छु । यसको पहिलो शेर(मतला)लाई निक्कै पहिले फेसबुकमा लेखेको पनि थिएँ ।

गलत् भनिंन तिमीले पूजिरँ'दा पत्थरलाई ।
नलगाउ मेरो कुरा ब्यर्थै तिम्रो ईश्वरलाई ।

नटेक्दैमा मठ्-मन्दिर हुन्न म अनिश्वरवादी,
सकेको छु मैले मान्न मन्दिर आफ्नै घरलाई ।

के हिसाबले भन्छौ तिमी द्यौता आफ्नै मात्र पेवा,
उसले आफ्नै ठान्छ भने जगत् चराचरलाई ।

मन्दिर धाई फिर्दा अरु मान्छे होचो देखेसम्म,
खेद ! रहनेछ द्यौता ढोग्ने ति दुई करलाई ।

तिम्रो पूज्य ईश्वरमात्र हैन मान्छे पनि हुन्छ,
सक्यौ हटाउन भने यदि मनको 'तर'लाई ।

ईश्वरत्व त्यसमा पो छ जस्ले सक्छ अहँ त्यागी,
स्विकार्न 'यो धर्तीका सब जीव बराबर'लाई ।

Friday, December 04, 2009

कविता : सुर्काउने केहि गाँठोहरु जिन्दगीका


सुर्काउने केहि गाँठोहरु
फुस्कँदै गए जिन्दगीका
मानौं सबै सबै नै थिए ति
यसैगरी फुस्कनलाई सहजै
जालान कतिहरु त अझै
फुस्कँदै झनै हेलैसँग
क्रमै अनुशार सुरुरु सुरुरु
जस्तो कि,
बाँधिएकै थिएनन् कतैपनि गाँठोहरु
जिन्दगीको डोरीमा
कुनै साईनोहरुको ।

साईनोहरु
अर्थात साईनोहरु जिन्दगीका
अप्रत्यासित बदलिएर
बाटिँदै पोया पोया डोरीझैं
सुर्काउने केहि गाँठोहरु
कसिँदै गए जिन्दगीका
भनौं यि पनि हुन सबै सबै
यसैगरी कसिनलाई सजिलै
जालान कतिहरु त अझै
कसिंदै झनै मेलैसँग
क्रमै अनुशार टिमिक्क टिमिक्क
जस्तो कि,
फुक्नै पर्दैन कहिल्यै पनि गाँठोहरु
जिन्दगीको डोरीमा
कुनै साईनोहरुको ।

हो साईनोहरु
अर्थात साईनोहरु जिन्दगीका
फगत सुर्काउने गाँठोहरु हुनभने
म मान्छे
किन रुन्छु बेस्सरी
फुस्कँदा जिन्दगीको
यौटा सुर्काउने गाँठो
किन फुर्किन्छु बेस्सरी
कसिंदा जिन्दगीको
यौटा सुर्काउने गाँठो ।

Tuesday, December 01, 2009

यो केवल भूमिका हो भोलीको


हिसाब कैले पो गरिएको थियो र जिन्दगीलाई ? बेहिसाब यो जिन्दगीको पनि तर हिसाब खोज्न लागिंदोरहेछ कैलेकाँही । भनौं न जिन्दगीलाई हिसाब नगरी त राखिएकै थिएन । यहिँनेर जिन्दगीको केरमेट सुरु हुन्छ र पत्तै लाग्दैन कहाँ कैले के लेखियो र मेटियो । गर्दै नगरेका कामकुराहरुको पनि हिसाब निस्कन्छ कैले जिन्दगीमा त कैले एक एक हिसाब संगालेको जिन्दगी पनि बेपत्ता हुन्छ जिन्दगीबाट । कैलेदेखि आफुलाई हराएं ? कैले आफुलाई भेटाएँ ? कस्तो अवस्थामा जिन्दगीलाई छोडेको थिएँ ? र भेटाउँदा जिन्दगी कस्तो भयो ? नढल्नु अर्कै कुरा हो तर रिँगटा छुटट्छ जिन्दगीको हिसाब मिलानमा तब भनिंदो रहेछ - हिसाब कैले पो गरिएको थियो र जिन्दगीलाई । सायद जिन्दगीको भाउन्नबाट छुटकरा पाउन यसो भनिन्छ तर के पाईन्छ त छुटकरा जिन्दगीको भाउन्नबाट ? अहँ मलाई त पट्टक्कै लाग्दैन जबसम्म कोसिस गरिन्छ मिलाउन तबसम्म जिन्दगीको हिसाब किताबको झमेला कायम रहन्छ जब कोसिस गर्न बन्द हुन्छ तब झमेला पनि समाप्त हुन्छ ।

यसको गहिराईमा नगएकै राम्रो अहिले । अथाह गहिराई भएर पनि जिन्दगी आँखिर सतहमै समाप्त हुन जान्छ । हामी सतहबाट न माथी उठ्न सक्छौं न तल तल गहिराईमा पुग्न सक्छौं । जति पुगेका छौं भन्छौं त्यो केवल भ्रम हो भन्छु म । प्रकाश सायमिको शब्द सापटी लिएर भन्दा जिन्दगीको गोबर झ्याउलोमा लुट्पुटिएर म कतिखेर गोब्रेकिरो भएर जिन्दगी देखि हराएँ र आज जिन्दगीको धागो समाएर आएँ ? यत्तिकुराले फेरी ब्लगमा जोडिने कोसिस गर्दैछु वास्तवमा म । त्यसभन्दा पर जिन्दगीको कुरा त कुरै मात्र न हो ।

लामो भएको हो यो अन्तराल । समयको यो लामो अन्तराल यतिखेर एकै गुजुल्टो भएर डल्लिएको धागो जस्तै हत्केलामै खेलाउन सक्ने भएको छ । यो कस्तो भने भनौं न सर्सर्ती सम्झिएको यो अन्तराल भरीको समय चैं डल्लिएको धागो र अलि बिस्तारमा त्यही समयलाई सम्झिंदा चैं त्यही धागो फुकाएर बिस्तारमा तन्काईएको जस्तो ।

यस अन्तरालभित्रका कुराहरु कहाँबाट सुरु गर्ने ? खोतल्ने मेसो नै हराईसकेको झैं भएको छ । हुनपनि यस अन्तरालमा धेरै उथलपुथल र फेरबदल भयो जिन्दगीमा । तिहार थियो त्यो बेला जब मैले पछिल्लो टाँसो तिहारकै बारेमा लेखेको थिएँ । तिहारको टाँसो चढाईसकेपछि अनेक पल्ट अनेकथरी कुराहरु लेखें तर ब्लगमा राखिँन फलत समयले त्यसमध्ये कतिलाई पुरानो बनाईदियो कतिलाई तर्साएर सातो लियो ओभरडोज हुन्छ भनेर । कठै ! ओभरडोज हुने डरले सातो उडेका मेरा ति रचना सामाग्रीहरु पछि कालोनीलो भएर तर्साउने समयले नै ओभरडोज खाएको ट्वाल्ल परेर हेर्न बाध्य भए । अब म क्रम मिलाउने छु ताजगी भरेर तिन्लाई ओकल्ने । अहिले त म मात्र भूमिका लेख्न बसेको रहेछु हो यो केवल भूमिका हो भोलीको ।

हे समय
केहि सम्हालिन त देउ मलाई
दुरुस्तै बुझाउंन नसकुँला
तर लगभग हिसाब राखेको छु तिम्रो
भाचुँला औंलाहरु, नसके
गनेर आँख्ला आँख्ला औंलाहरुको
तिम्रै गन्ती गरीगरी
निकाल्नेछु हिसाब आफ्नै जिन्दगीको ।

Saturday, October 17, 2009

तिहारका कुरा,कविता र शुभकामना !

तिहार छ यतिबेला तर म भूगोलको त्यो अप्ठ्यारो ठाउँमा छु जहाँको वातावरणमा म तिहारको छनक बिल्कुल भेट्दिंन । न खेत छ न खेतमा झुलेका धानका बाला छन् । न आली, कान्ला छ न आली, कान्लामा फलेफूलेका मास, भट्मास छन् । बिहान त्यो घामको झुल्को आएर सयपत्रीलाई चुम्दैन यहाँ । घरहरु छन् यहाँ, आँगनहरु पनि छन् यहाँ तर करेसोमा झुप्पा झुप्पा मखमली छैन । मध्यान्हको शरिर चिर्चिराउने घाम पनि छैन यहाँ तर तिहारकै बेलाका कालो रातको झैं चिसो शीत छ यहाँ । यो शीत प्रदेशमा चिसो छ केवल चिसो र यहि चिसोमा एक प्रकारको न्यानो छ ह्रदय भित्र र त्यही न्यानो ह्रदयमा तरेली तरेली सम्झनाहरु अझ न्यानो खापका खाप छन् र ति खापहरु मध्ये पनि यतिबेला सम्झनाको घरका चोटाकोठा तिहारले भरिएको छ । हो तिहार छ यतिबेला ।

कतै नपोखिउँ म भरिएर सम्झनाको घरको बलेँसीमा त्यसैले बचाउन आफुलाई कम्प्युटरमा जिम्मा लगाउँछु ।

अहो! यो कम्प्युटर! एकान्त बासमा यसले दिएको सेवालाई म बयान गर्न सक्दिंन । कम्प्युटर प्रदत्त संसारमा पनि तिहार छताछुल्ल पोखिएको छ - हरिभक्त कटुवालको कल्पनामा संघारभरी घामको झुल्को पोखिएझैं । म सम्झन्छु - लक्ष्मी पूजाको साँझ घरमा लक्ष्मी पूजा हुँदैगर्दा मलाई लक्ष्मी प्रसाद देवकोटा पूजा गर्न मन लाग्थ्यो । आमाले लक्ष्मीको तस्विर(काल्पनिक हो तथापि) हुँदाहुँदै लक्ष्मीको प्रतिक द्रब्य(जो हुन्थ्यो आमासंग), लगायत तामा, पित्तल र काँसका भाँडाहरु(गाग्रो, लोहोटा, करुवा , थाल ईत्यादि) निर्मित पूजा स्थलमा भेलागर्दा मसँग देवकोटाको भनेजस्तो गतिलो यौटा तस्विर हुँदैनथियो राखेर पूजा गर्नलाई तर लक्ष्मीपूजाको रात आफु घरमा भएर लक्ष्मी पूजा गर्दा मलाई देवकोटा पनि पूजा गर्न मन हुन्थ्यो । मलाई पाठ्यपुस्तक पल्टाएर 'यात्री' कविता आमाले निर्माण गर्नुभएको पूजास्थलमा राखेर पूजा गरेको याद छ ।

आज लक्ष्मी पूजा । गुप्तबास बसेझैं परदेशमा आज यो पर्व, आज उ तिथी भन्दै वर्षौं बितीसकेका छन् । खै के ले कसरी रोकेको छ ? यति रमाईला चाडपर्वहरुमा सयपत्री झैं फूलेर देउसी र भैलो गाउँन गाउँघर पुग्न सकिरहेको छैन । घरमा हुँदा तिहारको रौनक बेग्लै हुन्थ्यो । दशैंले बिदा लिन नभ्याउँदै तिहारको तयारीमा जुट्थ्यौं हामी । पुरा का पुरा पाँचदिनको तिहारले नपुगेर हामी भाईटिकाको भोली पल्टसम्म घर घर देउसी गाइरहेका हुन्थ्यौं, नाच देखाइरहेका हुन्थ्यौं । ति सब सुखबाट विमुख हुँदापनि यो परदेशमा तिहार कसरी उल्लासका साथ मनाउने भनेर पहल गरिन्छ अब हरेक वर्ष अझै जोडतोडका साथ सबैतिर । हामीले धेरै गर्न नसकिने भएपनि भोली आइतबार भाइटिका लगाएर चेली कमाउने सम्मको योजना बनाएका छौं ।

त्यसभन्दा पर(यो मेरोलागी वर हो हुनत तर भन्नलाई पर भन्ने गरिन्छ) मैले महाकवि देवकोटाको पूजा गरेँ ह्रदयले र यौटा कविता लेखेँ उनको सर्वाधिक लोकप्रिय तथा अमर कृति मुनामदनमा प्रयुक्त झ्याउरे लयमा । महाकविकै सम्मानमा , महाकविकै सम्झनामा ; मुख्य कुरा देवकोटाको प्रेममा । हो देवकोटाको प्रेममा मैले कविता लेखें भन्दा मलाई सजिलो भयो किनभने महाकविको सम्मानमा त धेरैले धेरै गरिसकेका छन् । मैले गर्नसक्ने भन्दा निक्कै धेरै या भनौं मैले जीवनभर गर्न नसक्ने जति धेरै । देवकोटालाई मैले आफुले जीवनभर गर्न सक्ने भनेको केवल प्रेम हो । भलै मैले गर्नुपर्ने अनेक पात्रप्रेमहरु मध्ये यो एक झिल्का नै किन नहोस् तर यो प्रेम नै हो त्यसैले मैले देवकोटाको प्रेममा कविता लेखें र उनकै प्रेममा उनैलाई समर्पण स्वरुप आज लक्ष्मीपूजाको दिन ब्लगमा राख्दैछु । तस्विर गूगल मार्फत लिएको हुँ ।

(यस कवितालाई माइसंसारमा स्थान दिनुहुने उमेशजीलाई पनि मेरो अनेक धन्यवाद छ । मेरो कविताले स्थान पाएकोमा हैन बल्कि महाकवि देवकोटाले माइसंसारमा स्थान लिएकोमा ।)

पख्नुस् ! कविता पढ्नु भन्दा अगाडी सयपत्री र मखमली ईत्यादि फूलहरुको पर्व, झिलीमिली झिलीमिली बत्तिहरुको पर्व यो रमाईलो तिहारको मंगल कामना दिँदैछु लिएर जानुस् - हार्दिक शुभकामना !



आकाशमा देवकोटा



बनाई बाटो चिनाएँ माटो भूस्वर्ग त्यो धराको ।
कल्कल नदी सँगीत सरी स्वर सुरिलो चराको ।।
सुनाएँ खोलि आत्माको झ्याल निनाद ह्रदयको ।
देखाएँ झेलि गरीबी हाल अभावको भयको ।।
बुझाउनु'थ्यो कष्टमा पनि हाँस्न सक्छौं कसरी ।
रुझिरहँदा झरीमा पनि फूल्छ फूल जसरी ।।
मरेर अर्कै लोकमा पुग्दा पनि म त्यै नेपाली ।
जो छुन्छ तराई-पहाड-हिमाल पुग्दछ मेचिकाली ।।
यतिका पछि वायूमण्डलमा घुमिघुमि यो कवि ।
हेर्दैछ उस्को प्यारो नेपालमा उदाएनछन् रबि ।।
शरिरैभरी घाउ लगाई आमालाई लुछेर ।
कुरुपै पारी रुवायौ आमाको आँशु नपुछेर ।।
मैले देखेको ठुलो नेपालमा के भेटेनौ ए मदन् ?
काटेर मुग्लान् नाघेर भोट कहाँ पुग्यौ खोज्दै धन् ??
सबैले पढ्दा त्यो बोली मेरो मदन भै बोलेको ।
अशान्त मुटु भा'को थ्यो शान्त यो छातीमा पोलेको ।।
ब्यावहार तर चिताए जति देखिँन फेरिएको ।
ए, बन्धू तिम्रो ह्रदय कस्तो छ के ले बेरिएको ??
मेटाई आ'थेँ ति रेखा तप्का मैले ई नै हातले ।
अझै नि तलै रहेका कठै ! नेपाली नै जातले ।
******
नेपाल देश नेपाली भाषाको यहि आशक्तिले ।
लत्याई दैलो स्वर्गको पनि नेपालीकै भक्तिले ।।
हेलिँदै नभमण्डलभरी यै नेपाल भूमी माथी ।
उज्यालो दिब्य ज्योति दिएर अझै हामीलाई साथी ।।
भन्दैछन् आज त्यो देवलोकमा मान्छे भएछन् छोटा ।
झार्दैछन् आँशु पीडाले तप्प आकाशमा देवकोटा ।।

Wednesday, October 14, 2009

कविता : के म मान्छे हुँ त ?

म चोर्दछु लुट्छु गर्छु काटमार
जुटाउन फगत् पेटको आहार ।
जानेर हो यो पाप नै तार-तार
हिंड्दछु म बाटो पापकै हजार ।। १

गरि पशुतुल्य कर्म ब्यावहार
थुनेर सब आत्मज्ञानका द्वार ।
म लाउँछु मान्छे नामको जुहार
पुकार्छु मैलाई मान्छे बार-बार ।। २
**
भन्छु पाएँ धन्य यो मान्छेको भेष
म बोल्छु अब्बल अर्ति उपदेश ।
हिसाब 'मेरो'को राखि केश-केश
म उमार्छु आफैं रीस, राग, द्वेष ।। ३

जान्दछु म भाग लानेछु निशेष
गर्दाकन यो प्राण हरिमा पेश ।
जगको म हुँ मिथ्या बीजन क्लेश
सम्झन्छु म मान्छे आफुलाई बेश ।। ४
**
जोडिन म आफु रचि धेर झूट
गराउँदछु सदा अरुमा फूट ।
तृष्णा अमेट प्यूँने यो प्रेम-घुँट
बाँड्नु परे दिन्छु छली कालकूट ।। ५

सदगूण मानि जो छ आफ्नो खुट
देख्छु दुर्गुण जगैको पुट-पुट ।
गुणगान आफ्नै गाउँदै अटुट
मै दिन्छु मलाई मान्छे ठान्ने छुट ।। ६
**
तुजुक हुन्जेल किन अरु चिन्छु
म ईश्वरैसँग पनि टेक लिन्छु ।
गलेर जब म ह्याउले खिइन्छु
तब ईश्वरको पाउमा झुमिन्छु ।। ७

उ ईश्वर हो म शरण लिइन्छु
र स्वार्थी म ईशैलाई धोका दिन्छु ।
म झूटै ईशको पूजा गरिहिन्छु
र उस्को एकमात्र भक्त भनिन्छु ।। ८
**
बटुली घरमा द्रब्यादि अकूत
भुल्दछु म आफ्नै भविश्य र भूत ।
नशाले धनको म भएर धूत
गरिरन्छु अनेक भाँति कर्तुत ।। ९

भएर मानिस योनिको कपूत
भनाउँछु आफुलाई देवदूत ।
जगतमा जति छन् ई प्राणीसूत
हो निघृणी मै छु, के म मान्छे हुँ त ? १०

Wednesday, September 30, 2009

गजल : मैले आफ्नो घाँटी राखेँ

म भित्रै छ सुख पनि अठोट मनमा खाँटी राखेँ ।
दुखे पनि सञ्चै नै छु भन्दै आफुलाई ढाँटी राखेँ ।

सहनु त छँदैछ यो दुखाई चर्कंदो छातीभित्र,
बानी पारेर राख्न बरु मुटुमा किलाकाँटी राखेँ ।

अप्राप्य ति ईच्छाहरु अनेक अनेक आजसम्म,
सहजै पुर्ति गर्छु भनेर मनमनै आँटी राखेँ ।

सम्बन्ध धारि(ई)यो झन्झनै खुकुरीको स्वरुपमा ,
थामिन् उनले बिँड हातमा मैले आफ्नो घाँटी राखेँ ।

'खबर्दार ! ए दिपक तैंले दोष उन्को मात्रै देख्लास्' ,
केलाइकुलाई आफैंलाई आफैंले नै झाँटी राखेँ ।


निक्कै अघि यस गजलको चौथो शेर फेसबूकमा राखेको थिएँ । त्यतिबेला यो गजल पुरा थिएन तर त्यसको लगत्तै पुरा गरेर त्यसै छोडेको थिएँ । अस्ति भर्खरै फेला पारेर गजल ग्रुपमा राखें तर ब्लगमा भने त्योबेला अर्को गजल नै भएकोले राख्न मन भएन अत आज राखेको हुँ ।

Tuesday, September 22, 2009

दशैंको कुरा

'दशैं पनि आइहाल्यो है ?' फोनमा कुरा गर्दा एउटा भाइले भन्यो ।

'अँ त दशैं गै हाल्यो ।' मैले भनें ।

'गै हाल्यो ? के भन्नुहुन्छ ? आएकै छैन ।' उ जिल खायो ।

'ल, अहिले आइहाल्यो भन्दैथियौ । अहिले आएकै छैन भन्न थाल्यौ । तिमी ठिक त छौ ?' म उसलाई जिस्क्याउन लागेँ ।

'होइन दशैं आउन लागेको छ नि त । त्यसैले भनेको...' उ स्पस्ट पार्न खोज्दैथियो ।

'त्यसो भए आउन लागेको छ अथवा आउन लाग्यो भनन त । आइहाल्यो भन्छौ ।' मैले खेदें उसलाई ।

'अनि आउन लागेकोलाई आइहाल्यो त भनिन्छ नि । मैले गल्ति गरें र ? बरु तपाईं पो आइनसकेकोलाई गै हाल्यो भन्नुहुँदैछ । तपाईं गलत हुनुहुन्छ बरु । '

'तिमीले गल्ति गर्यौ त कहाँ भनेको छु र मैले ? गलत मै छु होला तर...' सम्झाउन खोज्दैथिएँ म उसलाई ।

'अनि के त ? आउनै नपाएको दशैं कसरी गै हाल्यो ?' दिक्क लागेछ क्यार उसलाई उ झम्टियो म माथी ।

'दशैंको कस्तो हिसाब छ हँ तिम्रो ? दशैं त सकिन लागिसक्यो नि । केटाकेटीले झैं टिका लगाउने दिनलाई मात्र दशैं त भन्दैनौ होला तिमी ।' म उसैगरी पछि लागेँ उसको ।

'मैले त टिकाकै दिनलाई भनेको । त्यै दिन त यसो रमाईलो गरिन्छ । छुट्टि हुन्छ । अरु दिनको त के कुरा ?' ईमान्दारी देखायो उसले ।

'त्यसो भए टिका भनन त ।' मैले नै बेईमान बन्ने निधो गरें, रमाईलो जो गर्नुथियो उसँग, 'दशैंको बिचमा घरि दशैं आइहाल्यो भन्छौ, घरि आउन लागेको छ भन्छौ । मलाई अलमल्ल पार्यौ नि त ।'

'ल ल, टिका नि त टिका । टिका आइहाल्यो , भयो अब ? तपाईंकै कुरा माथी ।' उ दिग्दारियो ।

'मैले मेरो कुरा माथी तिम्रो कुरा तल भन्न खोजेको पनि हैन ।' म हाँस्न थालिसकेको थिएँ , 'मैले त खाली दशैं गैहाल्यो मात्र भनेको । तिमि नै त हो घरी आइहाल्यो भन्ने , घरी आएकै छैन भन्ने ।'

'ल दाइ ल , जे सुकै होस् । तपाईंलाई दशैंको शुभकामना ! पछि कुरा गरुँला ।' उ पन्छिन चाह्यो ।

'आइहाल्यो दशैंको कि गैहाल्यो दशैंको शुभकामना हो ?' मैले अल्झाउन चाहेँ ।

'भयो बाबा भयो । कान समातें मैले । आइहाल्योको भन्नुस् कि गैहाल्योको भन्नुस् । दशैंको हो शुभकामना । मैले फोन राखेँ ।' भाइले भन्यो ।

फेरी हासेँ म, 'तिमीलाई पनि शुभकामना दशैंको ।' मैले चाहेर किन अल्झिन्थ्यो उ, मैले भनिसक्न नभ्याउंदै उसले फोन राख्यो । म आफ्नै तालमा मुस्कुराउँदै उ झिँजिएको कल्पना गर्न थालेँ । उसले भन्यो होला, 'पागल भएछ यो दाइ त । के दिनमा फोन गरेछु ।' मलाई भने रमाईलो लागिरहयो । निक्कैबेर मुस्कुराईरहेँ म ।

त्यसो त म उसँग जिस्किरहेको मात्र थिएँ तरपनि सोचें - 'दशैंको माझबाट दशैं गैहाल्यो भन्दा चैं गल्ति हुने रे दशैं आइहाल्यो भन्दा चैं नहुने रे ! किन होला ?' दशैंलाई अस्तिनै घटस्थापनाका दिनदेखि पछि टिका जाने पूर्णिमासम्म मान्ने हो भने यतिबेला भन्दा दशैं आएको छ भन्नुपर्ने । आइहाल्यो भनेर आउन लागेको अवस्थालाई भन्ने गरिन्छ र त्यही अवस्था जानलागेको पनि त हुन्छ तर गैहाल्यो चैं भन्न नमिल्ने रे । दशमीका दिनमा टिका टाँसीसकेपछि चैं दशैं गैहाल्यो भन्न थालिन्छ मानौं टिका टाँस्न मात्रै आएको थियो दशैं । दशैंको माझबाट दशैं आइहाल्यो, त्यो पनि आउन लागेको अवस्थालाई मानेर, भनिन्छ - कति अप्ठ्यारो ? तर कति सजिलै बुझ्दा रहेछौं हामी ।

खासमा यतिबेला दशैं आएको छ नै भन्नुपर्ने (जस्तो लाग्यो मलाई) अथवा आइहाल्यो भनिनु आउन लागेको अवस्थालाई नभएर आएर नसकिइसकेको अवस्थालाई जनाउन भनिनु पर्ने । अझ 'दशैं पनि आईगयो है' समेत भनिन्छ त्यो पनि आउन लागेको अवस्थालाई नै बुझाउने गरेर । आइगयो चैं अझ आएर गै सकेको अवस्थालाई भनिनुपर्ने । केहिबेर म आफैं रन्थनिएँ । यि सामान्य कुराहरु हामी सजिलै बुझ्छौं । भनिएको कुरा सहि छ कि गलत छ तिर हामी ध्यान दिंदैनौं । लाग्यो - 'यहि नै रहेछ हाम्रो जिउने कला । एक अर्कालाई बुझ्ने र स्विकार्ने कला जहाँ धेरै असंगतीहरुलाई बेवास्ता गरेरै हामी जीवनको सौंदर्य अंगालीरहेका हुँदारहेछौं ।'

जे होस् - यो माथापच्ची बिसाउँदै तपाईंहरु सबैलाई बडा दशैंको हार्दिक मंगलमय शुभकामना !

Wednesday, September 09, 2009

गजल : रोकिएन समय

तिमी नहुँदा पनि त खै रोकिएन समय ।
कसरी भनुँ मेरो मात्र आफ्नो थे'न समय ।

ठिकै गरेछु भुलेर हिसाब किताब राख्न ,
सजिलै भा'छ आज काट्न जेनतेन समय ।

अप्ठ्यारो थियो यद्दपि खुल्ला थिए बाटोहरु ,
हिंड्न निर्धक्क भएर उस्तै रहेन समय ।

अविच्छिन्न कुँदेपनि अनेक रुप आकारमा ,
सोचेजति कलात्मक बन्दै बनेन समय ।

अघि सारेँ भण्डार गर्न हिम्मतिलो हात मेरै ,
न गोजीमा , न मुठ्ठीमा कहिँ अँटेन समय ।

सुलुसुलु चिप्लिएर त्यति टाढा पुगेपछि ,
उल्टो तिमीले नै भन्यौ बग्दै बगेन समय ।

केहि अघि (जुन महिनाको २८ तारिख रहेछ।) यसका दुई वटा शेर (पहिलो र दोश्रो) पछारिसकेको थिएँ यसै ब्लगमा र अर्को शेर (तेस्रो) पनि त्यसैको आसपास मितीमा तयार गरेको थिएँ । त्यसपछि अड्किएको आज बल्ल थप तीन शेर ताछतुछ पारेर उभ्याउन भ्याएँ र लिएर आएको हुँ ।

Saturday, September 05, 2009

कविता : सातो उडेका वैंशहरु

रात ओढेर अँध्यारो
कसरी निदाउने हुन् खै
यि सुकुमार वैंशहरु ?
हेर त निष्ठुरी समय
उल्टो फर्किरहेछ
फिँजाएर क्रुर हत्केलाहरु ।

के ठेगान्
कहाँ कतिबेला
निमोठ्ने हो यस्ले
किशोर रहरहरुको घाँटी
चुक भरेर रात जस्तै
ह्रदयको मानोभरी
फैलिइरहेको छ कालो समय
सम्साँझै जुठेल्नामा प्रेम घोप्ट्याएर ।

धेरै भयो दर्फर्याएको
झिकेर सुकिला वैँशहरुको सातो
यहि पापी समयले
हत्केलाको ढुँगे सिलौटोमा
हत्केलाकै ढुँगे लोहोरोले
अब त
जति मन्साए पनि दोबाटोमा
सिँदुर छर्किएर दोखलाई
फर्किएर आउने गरेको छ
रात पर्नासाथ
उल्टो फर्किएको समयसँगै
त्यै र त हेरन
बिथोलिएर निद्रा आधारातमा
कहालिएर रुँदैछन्
सातो उडेका वैंशहरु ।

गाह्रो छ गाह्रो अब
जुठेल्नामा घोप्ट्याइएको प्रेम उघाएर
ह्रदयको मानो भर्दै
बदल्न कालो समयलाई
कठिन छ कठिन अब
जतनले स्याहारेर
आफ्नै हातले मलजल गर्दै
करेसोमा प्रिती फुलाउन ।

ए ! सातो उडेका वैंशहरु हो
आजैदेखि राखिछोड
ह्रदयको धुपौरोमा
भर्भराउँदो कोइला
दुस्वप्नसँग तर्सिएर
रातबिरात ब्युँझनासाथ
प्रेमको भूतकेश डढाउनुपर्छ
यो कालो समय विरुद्ध
तितेपाती र नौनीसंगै
प्रेमको सालधूप हाल्नुपर्छ
प्रेमकै सोक्पाधूप बाल्नुपर्छ
हो तिमीले नै एकदिन
उल्टो फर्किएको
यो कालो समयलाई
सही बाटो हिंडाउनु पर्छ ।

{निक्कैपछि आज जङ चल्यो माइसंसारमा फोटो कविता लेख्न र यहि शनिबारको फोटो हेर्नुस् कविता लेख्नुस् स्तम्भमा लेखेँ यो कविता । माइसंसारमै तात्तातो पोष्ट भएकोले फोटो घिसारेर यता ल्याउने काम चैं गर्न मन लागेन ।}

Thursday, August 27, 2009

कविता : नौ टुक्राहरु

मैले नछोएको भए
किन पोल्थ्यो र मलाई ?
आत्था !!
तर थाहा पाएँ
पोलाई कम् से कम्
छोएर आगो । १
**
उहि अनुभुती
कत्ति मिठो शैशबको
अज्ञानी हुँदा
तर
नमिठो आज
ज्ञानी भएर । २
**
छ के ज्ञान
भकारीमा
तिम्रो मथिङ्गलको ?
आफैंलाई
के प्रश्न गर्ने ?
शँका लाग्छ । ३
**
धरोधर्म !
जून ओर्लिएन
तिमी आउँदा
मुस्कुराएँ तर म
देखेँ
जून त्यहिँ थियो
तिमी जाँदा । ४
**
काँधमै छ
हतियार
पर्दैन अब
यौटा खुट्टा टेक्न
पखेँटा निकाल्न
भाले जुधाईमा । ५
**
उ त्यही त हो
पख्लास् !
चोर औंला देखाएर
कस्ले कस्लाई भन्ने ?
कृतघ्न मान्छे । ६
**
तिम्रै कुरा फेरी
चल्छ भुमरीझैं
नगरुँ भन्छु
आँखिर
म पनि त मान्छे । ७
**
चिन्न सक्यौ भने
काट्टिकुट्टी
रुप यहि
तर भोलीदेखि
देख्नेछौ
अनुहार अर्कै । ८
**
मान्दै नमानेपछि
चार कोण चारै दिशा
हिँडीरहेछु म
एकनाश
मै तिर क्रमश क्रमश । ९
***
आज बल्ल लेखेको , यो खै के लेखेँ कुन्नि ? अन्तर्गत बिधा कविता नै होला भन्ठानेर कविता भनेको छु ।

Monday, August 10, 2009

१४ थान हाईकुहरुको थोक प्रस्तुती

भन्नलाई त म ब्लगमा फर्किसकेको हुँ तर लेख्न पनि पर्यो नि त ब्लगमा भन्ने सवाल उठ्दा भने म अझै उस्तै हालतमा रहेछु । बितेको साताभरी सोचेँ ब्लगमा कसरी अगाडी बढ्ने भनेर ; कुनै मेसो नपरेको रुखको जरा बञ्चरोले ठुङ्दा चिर्न नसकेको सास्ती भोगेकै जस्तै लाग्यो बितेको साताभरी गम खाँदा ।

के गर्ने ब्लगको यो हौसला यत्तिकै चट्टक्कै छोड्ने कुरा पनि त भएन ; अनि त कोट्याउँन थालेँ कम्प्युटरका कुनाकानी कोचरेर घुसारेका अझ भनौं त रचनाकाल ताका आफ्नै आँखामा निम्छरा ठहरिका रचनाको ढेडीतिर मानौं कि म एक हिउँद र एक बर्खा खाईसकेको परालको ढेडीबाट पराल थुत्दैछु - कतै कुहिएर भ्यात्त भएको पराल निस्किँदैछ त कतै थिचिएर चाम्रो न चाम्रो भएको पराल हातमै आउन मानिरहेको छैन् ।

जे होस् यसपटक ढेडीबाट थुतथात पारेर चौध थान हाईकु भेला पारेर ल्याएको छु - भन्नै पनि १४ थान हाईकुहरुको थोक प्रस्तुती भनेर। हाईकु मैले निक्कै पहिले नेपालमा हुँदै पनि लेख्ने गरेको थिएँ यद्दपि म हाईकु लेख्न जान्दिंन तर यि भने उस्ता पुराना पनि होईनन् न त नयाँ नै हुन् । कस्ता रा'न् चैं तपाईंहरु नै ठम्याउनुस् ।
-------------
हातै बैगुनी
गुलाफ जस्तो मुटु
वैलेर झर्यो । १
---------------
बन्द बोतल
भित्र मलाई थुन्ने
उ विष कन्या । २
...
बन्द बोतल
म भित्र थुनिएको
विष कुमार । २

----------------
ढुँगाका द्यौता
खै पट्टक्कै बोलेनन्
साक्षात् भए नि । ३
--------------------
निशब्द तिम्रा
गुलाबी ओठहरु
कागजी फूल । ४
------------------
टाल्नै सकिँन
छिद्र थियो मुटुमा
मनको बाघ । ५
------------------
पराया मान्छे
निसँकोच कुल्चिन्छ
शिरको टोपी । ६
------------------
नाङ्गै देखिन्थ्यो
पत्पती धुँवा उठ्यो
बन डढेछ । ७
------------------
कालो बादल
भय चट्याङकै छ
बिना अगुल्टो । ८
-----------------
खुशी छल्केको
एक हूल मनमा
चन्द्र र सूर्य । ९
-------------------
त्यो अँगालोमा
चन्द्र सूर्य देखियो
अनन्त हर्ष । १०
----------------------
फेरी बल्झियो
म टाढा भए पनि
आमाको माया । ११
---------------------
आशा आँखामा
कसैले उघार्दैछ
नीलो आकाश । १२
--------------------
अझै उचाल
आकाश छुनै लाग्यो
राष्ट्रिय झण्डा । १३
----------------------
चुकेको चुरा
धुम्मिएछ आकाश
पानी पर्छ रे ! १४
------------------------
यसपटकलाई त जसोतसो ढेडीबाट हाईकु थुतेर काम चलाएँ तर तत्कालै चिन्ता यो छ कि अगाडी के गर्ने होला ? हैन यो दिमाग किन मात्रै खाली शिशी भएको हँ ? पुराना कागज पनि भैदिए तिन्मा केरेको केहि न केहि फेला पर्थ्यो होला नि ?

Saturday, August 01, 2009

म सञ्चै छु - सबैलाई राम ! राम !

सबैभन्दा पहिले सबैलाई राम ! राम !

म सञ्चै छु - सोध्नुहुने सबैलाई हार्दिक धन्यवाद !

यावत कुराहरु प्रति चिन्तित आफु त छँदैछु तर चिन्तित त्यसरी छैन जसरी अघिल्लो पटक लेखेको थिएँ । भनिहालुँ म गुप्तबास बसेको कारण प्रति चिन्तित हुनुभएको मित्रहरु प्रति पो चिन्तित छु बरु । मित्रहरु ( केहि ) चिन्तित नहुनु पनि किन एकमहिना भन्दा अगाडी पछिल्लो टाँसोमा एकातिर डिसेम्बर २१ , २०१२ मा हुनसक्ने भनिएको महाप्रलयको बारेमा 'हाईपरडुम्पशन' भन्दै लेखेर अनि अर्कोतिर जाग्रम बस्दैछु भनेर ' तिमी नहुँदा पनि त खै रोकिएन समय….. ' भन्दै लेखेर ब्लगमा पस्नै छोडेछु । छोड्न पनि यस्तरी चटक्कै छोडेछु कि म ब्लगर पनि हुँ के भने जस्तो सम्म लाग्न थालिसकेछ । अझ अकबर र वीरबलको कथामा कताको जिली कताको गाँठी भनेझैं नै भयो मैले पनि कथा , कविता , गीत , गजल ईत्यादि लेख्छु भन्ने कुरा त ।

मलाई पक्का थाहा भै सक्यो यहाँसम्म पढिसक्दा तपाईंलाई झर्को लागीसक्यो अघिल्लो पटक मैले सुत्न झर्को लाग्छ भनेझैं नलाग्नु पनि किन हौ मैले पछिल्ला प्राय टाँसोहरु सबै ढिलो लेख्दै यस्तो र उस्तो भन्दै लेखेको हुन्छु । त्यसैले यो पल्ट जति भनें भनें म ब्लगमा लेख्न ढिलो भएको बारेमा केहि भन्दिंन , शट्टामा बरु धेरै लामो अन्तराल पछि लेखेको यौटा सानो टुक्रा , यस्लाई गजल भनुँ कि गीत के भनुँ भन्नेमा चैं आफैं दोधार छु है , स्वरुप गजलकै जस्तै भएको भएपनि लामो ( २६ अक्षर ) भएकोले भाँचेर राखेको हुँ , अब यो लौरो न हतियार पो भयो कि त ?

किन पिउनु पर्थ्यो र यो प्याला मैले
त्यो नशालु नजरले मताएपछि ।
भन्नेहरु सबैले मातेकै हो भने
त्यै नजरको नशाले धताएपछि ।

केहि बुझें होला केहि त बुझ्नै बाँकी
भन्न केहि सकेँ केहि बाँकी नै रहयो ,
चुपचाप नै तर बुझे जस्तै धेरै
बोल्दै नबोली आँखैले बताएपछि ।

खोज्दै हिँडिरहें सबै भिँडहरुमा
मिर्मिरे दुई आँखा देखिन्छ कि कतै ,
विर्षन चाहेर कहाँ सकेँ सजिलै
सम्झनामा त्यै आँखाले सताएपछि ।

चाहे झैं भन तिमी जेसुकै मलाई
नाम अरुले पनि मनखुशी दिउन् ,
गर्दिनं उजुर बाजुर , उम्लिएर
विष्फोट हुँदा भित्रै तताएपछि ।

साथै आशा गर्छु अब लामो अन्तराल नबनाई ब्लगमा हाजिर हुन साथै तपाईंहरुको ब्लगमा पनि प्रतिक्रिया लेख्न आउन भ्याउने छु ।

Sunday, June 28, 2009

'Hyperdoomption ! ' / त्यसै त कुन कानमा सुन

त्यसै पनि मलाई सुत्न भनेपछि झर्को लाग्छ । सुत्न मात्र कहाँ हो र ? मलाई त खान पनि झर्को लाग्छ । कैलेकाँहि सोच्छु यो खान र सुत्न नपर्ने भए कति आनन्द हुन्थ्यो होला ? खै किन सोच्छु यस्तो वाहियात कुरा ? तर सोच्छु कैलेकाहिँ ।

अझै पनि खान लाग्दा आमाको त्यहि प्रश्नवाचक चिन्ह भएको अनुहार सम्झना हुन्छ , 'के चैं बित्दो छ हँ भाइ तेरो ? कहिले त अलि सुबिस्ताले खाने गर ।'

'छैन केहि बित्दो पनि । सुबिस्ताले खाने भनेको चैं कसरी हो ? जसरी पनि खानु हो हैन र ? ' आमाकै शब्दमा म जहिले पनि सासले गाँस टिपेर उठ्ने गर्थें । अझै त्यसै गर्छु सायद तर खान्छु खान चैं । खानै छोड्ने गरेर देउता हुन त अलि सक्दिनँ । जे होस् म सुत्न झर्को लाग्ने कुरा गर्दैथिएँ । साँच्चै सुत्न झर्को लाग्छ मलाई त्यसमाथी पनि 'त्यसै त कुन कानमा सुन' भएको छ आजभोली । ठेक्का पाएको छु जाग्रम बस्ने । जस्तो कि म माघ महिनाको अन्त्यतिर सात आठ वर्ष अगाडीको समयमा गाउँमा छु आजभोली र हरेक रात श्री स्वस्थानी ब्रत कथाको समापनको खुशीमा जाग्रम बस्ने गर्छु । ब्रतालुहरु फल प्राप्त गर्न जाग्रम बस्नै पर्ने ति दिनहरुमा फलको आशा बिना नै हामी नाचेर गाएर , केहि नपाए रातभरी स्वस्थानी कथा वाचेर बस्दाको रमाईलो दाँजेर हेर्छु तर म त एक्लै धुम्धुम्ती कम्प्युटरको अगाडी ब्लगर साथी कृष्ण थापाको ब्लगर कविताले ठ्याक्क बयान गरेको मान्छे जस्तै भएको हुँदो रहेछु ।

घरीघरी यस्तो लाग्छ मैले तिन वर्ष जति अगाडी देखि टेण्डर हालेको रहेछु जाग्रम बस्नलाई र भाग्यले यतिबेला टेण्डर परेको छ मलाई जाग्रम बस्नलाई । यो एउटा पाटो हो जाग्रमको ।

यादहोला एकदिन मैले भनेको थिएँ - 'सुत्दा मलाई हात धेरै भएर कहाँ राखुँ कहाँ राखुँ हुन्छ त्यसैले आज राती त मैले हात गोजीमा राखेर ढुक्कसँग सुतेँ ।' त्यसदिन तिमीलाई मैले चुट्किला सुनाएको थिईनँ पक्कै न त साँच्चै त्यसरात मैले गोजीमा हात राखेर सुतेकै थिएँ । यो त यौटा बहाना मात्र थियो तिमीलाई हँसाउने र तिमी हाँस्दा तिम्रो गालामा उठेको पेन्सिलको चुच्चो जस्तो थुम्को हेर्ने ।

हाँस्दा गालामा खाल्डो पर्ने र गालाको खाल्डो मनपराउने कति भाग्यमानीहरु होलान यो दुनियाँमा तर हाँस्दा गालामा थुम्को उठ्ने भाग्यमानी तिमी एउटै होलाउ र गालाको खाल्डो हैन डिल मनपराउने अर्को भाग्यमानी चैं म हुँ । कति भाग्यमानी थियौं त हामी । साँच्चै दुर्लभ ।

...तिमी नहुँदा पनि त खै रोकिएन समय
कसरी भनुँ मेरो मात्र आफ्नो थे'न समय

ठिकै गरेछु भुलेर हिसाब किताब राख्न
सजिलै भा'छ आज काट्न जेनतेन समय....

हो त, यसैगरी त्यही दुर्लभ भाग्यमानी म लोप भएको छु अचेल । तेस्रो जन्मको परिकल्पना तिमीलाई फुर्ती लगाए जस्तो सजिलो पनि छैन र मरिसकेको हुँदा दोश्रो जन्ममा फर्कन नै पनि भनेजस्तो सजिलो त कहाँ होला र ? लेखेछु भने 'तेस्रो जन्म' तिम्रो हातमा दिनेछु पढ्नलाई जहाँ तिम्रो बाक्लो उपस्थिती रहनेछ । जाग्रमको यो पाटो यत्ति नै - यो पनि केवल तिम्रो लागी । कुनैदिन तिमी यो बाटो भएर हिँड्दा सम्झना रहोस भन्नाका खातिर । आँखिर भुलिदिनेलाई सम्झिदिनेलाई माया त माया हो ।

**************************

बाघको मुख खाए पनि रातै नखाए पनि रातै भनेजस्तो हामी ब्लगरहरु यसै ब्यस्त उसै ब्यस्त । केहि गर्नु परे नि ब्यस्त केहि नगर्नु परे नि ब्यस्त । कम्प्युटरको सामुन्ने पर्नुमात्र पर्छ हामी ब्यस्त । हामी भित्रको म त्यस्तै हुँ । सँधै केहि न केहि गर्नु हुन्छ चाहे गरुँ या नगरुँ ।

पछिल्लो समयमा म धर्ती छोडेर माथी आकाश आकाशतिर भौंतारिन थालेको छु । हो यहि नै जाग्रम बस्नुको अर्को पाटो हो । रुचि मलाई खगोलमा पहिले देखि नै हो त्यसो त तर रुचि छ भन्दैमा खगोल सम्बन्धी ठुलै बिटो जानकारी भने होइन मसँग तर पनि यु ट्युबको साथमा धर्ती छोडेर रात रातभरी म तारालोकमा विचरण गर्ने गरेको छु । भन्नलाई यसलाई अर्को पाटो भने पनि पहिलो पाटोसँगै केहि हद सम्म सरोकार राखेको छ यसले त्यता नजाउँ अहिले ।

ब्लगमा हामीहरु माझ अहिलेसम्म हल्ला नचलेको तर सम्भवत हामीले सुनेको विषय २०१२ डिसेम्बर २१ को बारेमा निक्कै कौतुहलता लिएर खोजी गरेँ मैले । ब्लगमा यसको परिचर्चाले बिस्तारै प्रवेश पाउला म भने कुरा कोट्याईरहन चाहन्छु यहाँ । यसबारेमा गहिरिएर भन्न पनि चाहन्न म अहिले । कौतुहलताका साथ मैले प्रत्यक्ष भेट्ने साथीहरुसँग कुरा गर्दा उनिहरुले मलाई पृथ्वीको विनाश हुन्छ भनेर डराएको भने । कतिले वाहियात कुराको पछि लाग्ने भने । मलाई भने कौतुहलता अझै रहेकै छ । के हामी पृथ्वीको विनाश देख्ने अभागीहरु हौं त ? के हामी नै ति भाग्यमानी मान्छे हुन पाउँछौं त पृथ्वीको अन्त्य भएको आँखैले देख्ने ?

मैले यहाँ विस्तारमा भन्नै पर्दैन सायद - Mayan क्यालेण्डर , प्लानेट X , North and South pole Shift , Solar Strom , i chang ईत्यादि ईत्यादिका कुराले बजार तातेको छ । विश्वास गर्ने नगर्ने अधिकार हामीमा छ तर चासो राख्नु पर्ने कुरा हो यो ।

यो हुँदैन भन्नेमा जति छु म , हुन सक्ला भन्नेमा पनि त्यति नै छु । एक हिसाबले म मा निक्कै रोमांचकता छाएको छ कि म सम्भवत पृथ्वीमा मानव सभ्यताको अन्तिम अध्यायमा उभिएको छु । यसरी सोच्दा मैले स्कूलमा पढेको विजय मल्लको अन्तिम भोज कथा सम्झेँ । म पात्र भएर कथाकार भोज छोडेर भोकै दगुरेको भविश्यको कुनै दिनमा आफ्नैं आँखाले देखेको जस्तो पनि महसुस गरेँ र सम्झेँ कता दगुरेका थिए होलान् कथाकार विजय मल्ल ? कस्को मायाले ? के को आशाले ? जव पृथ्वी नै नष्ट हुँदैछ भने ?

हो त्यस्तै कल्पनामा हराउँदा मैले Hyperdoomption को कल्पना गरेको थिएँ । जस्लाई शुरुमा Hypodoomtion भनेर फेसबूकमा लेखेको थिएँ केहिदिन अघि मेरो फोटो ब्लगकि ब्लगर सुजनजीको Status मा । वहाँले Never take life seriously. Nobody gets out alive anyway लेख्नुभएको थियो । जतिबेला मैले वहाँको Status मा यो लेखिएको देखेँ त्यतिबेला म अन्तिम भोजका कथाकार भोज नखाई मेरो प्यारो धर्ती भन्दै भाग्दै गरेको देख्दै थिएँ । मेरो आँखा अगाडी मैले नौ कक्षामा पढ्दा देखेको विजय मल्ल मात्र एक्लै भाग्दै थिएनन् त्यस बखत । म बसेको सहरमा अनेक रँगका , अनेक आकार प्रकारका , अनेक जातका , अनेक थरीका मान्छेहरु भाग्दै थिए । म स्वयँ पनि भाग्दै थिएँ त्यसो त तर हामी भाग्नेहरु सबैलाई थाहा थियो । हामी कोहि बच्ने छैनौं भनेर । त्यो कोलाहलमय वातावरण पृथ्वीभरी थियो । सबैले त्यो महाप्रलयको पिँडा भोग्दैथियौं सामुहिक रुपमा । हो त्यही महाप्रलयको पिँडालाई मैले Hyperdoomption नाम दिएको हुँ । मसंग बाहेक यो शब्दले अहिलेसम्म अन्यत्र कतै उपस्थिती जनाउँदैन । अँग्रेजी शब्दकोषमा अहिलेसम्म समावेश नभएको यो शब्द मैले Doom लाई आधार बनाएर कल्पना गरेको हुँ । Doomsday भनेर पनि जानिने महाप्रलयको त्यसदिनको पिँडा जनाउन मैले कल्पना गरेको यो शब्दले अँग्रेजी भाषामा कुनै स्थान नपाउला त्यो अर्कै कुरा हो तर मेरो दिमागमा उपस्थिती राखिसकेको यो शब्द मलाई चै अस्तित्वमा भएझैं लाग्दैछ र सम्भवत हामी अभागी भनेपनि भाग्यमानी भनेपनि Hyperdoomption भोग्नेछौं जस्तै लाग्दैछ । मेरो हिसाबले यो शब्द अँग्रेजी शब्दकोषमा समावेश भए यसरी हुन्थ्यो होला - Hyperdoomption = A worldwide massive pain that every creature must have to face as the end of the planet earth . A megha pain of doomsday .

सुजनजीले फेसबूकको Status मा किन त्यो लेख्नुभएको थियो मलाई थाहा भएन तर मेरो मनोदशालाई छोएको थियो वहाँको त्यस Status ले । लगभग एकवर्ष नै हुन लागेछ मैले यस्तै एउटा कथा जस्मा UFO र Outer Space को Alien being को कल्पनामा प्लट तयार पारेको थिएँ तर यथेष्ट जानकारी बटुल्न पर्ने देखेर लेख्दा लेख्दै रोकेको थिएँ र अझै फर्केर हेरेको रहेनछु । भोली कुनैदिन त्यो कथा लेख्न बसेछु भने भनौं न आँट आएछ भने कथाको शिर्षक पनि Hyperdoomption नै राख्ने विचार गरेको छु ।

त्यसैले त भनेको म सुत्न झर्को लाग्ने मान्छेलाई अहिले झन कानमा सुन भएको । यु ट्युबमा हेरि भ्याई नसक्ने गरेर भिडियोहरु अनि गूगलमा खोजी भ्याई नसक्ने गरेर साईटहरु छन् यसबारेमा । यहाँ देशको चिन्ता छ तिमी माया माया भन्छौ भनेजस्तै यहाँ पृथ्वीको चिन्ता छ हामी फलानो पार्टी र चिलानो दल , फलानो राज्य र ढिस्कानो प्रदेश भन्दै बसेका छौं । नासालाई पक्कै मलाई भन्दा धेरै थाहा छ । प्लानेट X को कुरा , सोलार स्ट्रोमको कुरा तर अमेरिका कानमा तेल हालेर अझै त्यही कानमा तेल हाल्नै मध्य पुर्वमा हतियार ओसारीरहेछ । पृथ्वीको आयू गन्नेहरुको काउण्ट डाउनमा हेर्ने हो भने अब १२७१ दिन २१ घण्टा १२ मिनेट (सेकेण्ड त के भनिरहनु) बाँकी छ अब हामीसँग समय । हामी Hyperdoomption लाई टार्न सक्दैनौं रे ल मानौं तर त्यतिञ्जेल हाम्रो छेउको अर्को प्राणीलाई प्रेम गर्न त सक्छौं नि । यि महाशक्ती राष्ट्रहरुले भन्लान् त कुनैदिन यस्तो कुरा ?

Saturday, June 20, 2009

लघुकथा : कामना

गाईबस्तुको भकारो फालिसकेर सुकेका स्याउला हालेर थलोको खाल्टो छोप्दै थियो सुखमान । तलतिरबाट केहि मान्छेहरु हल्लाखल्ला गर्दै उसकै घरतिर उकालो आउँदै थिए । हातको स्याउला हातमै लिएर हेर्दा उसले उसकै भाइ सन्तमान र बुहारी एकदुई अरु छिमेकीका साथ उज्यालो अनुहार बनाएर उँचो उँचो स्वरमा बोल्दै आउँदै गरेको देख्यो ।

बुहारी भन्दैथि'न् , 'अब त यो पैसोले घरमा टिन् ठोक्नु पर्छ बुढा । सप्पैका टिनका छाना भैसके ।'

'ठोकुम्ला न । अलिकति बारी पनि जोड्न पर्ला भनेर सम्जे'थेँ मैले त ।' ठुलै भाग्यशाली चिठ्ठा हातपरेको रवाफ थियो सन्तमानको ।

त्यतिञ्जेल सुखमानको करेसामै उक्लिसकेका थिए उनिहरु । छिमेकी बिजुवा बाले थपे , 'यत्रो बिधी पैसो पा'असि जे जे गरे नि भो नि अब । बाह्र वर्षमा त खोलो पनि फिर्छ भनेको ठ्याक्कै पुग्यो सन्तमान भाइ तिमीलाई ।'

'सन्तमानलाई के को गाड्धन मिलेछ त ?' बुझ्ने मन भयो सुखमानलाई तर सोध्न सकेन उसले । उनिहरु दाजुभाइको पानी बाराबार भएको अझै बोलचाल छैन ।

हातको स्याउला अझै हातमै लिएर मुर्ति जस्तै ठिङ्ग उभिएको सुखमानलाई देखेर सन्तमानले उभिएरै भन्यो , ' ए दाजै , सरकारले ३ लाख रुप्पे दिया छ हाम्लाई क्षेतिपुर्ति......... '

सन्तमानले बताईसक्न नभ्याउँदै बुहारीले भनिन् , 'के सुनाउंउछौ नि बुढा ईन्लाई ? उ बेला हाम्रो छोरा मर्दा खुशी हुनेलाई । उन्का छोरा पनि तेई लडाईँमा गा'छन् । हाम्रो छोरा मर्दा चैं खुशी हुने असतीहरु ।'

उनिहरु फटाफट उसको करेसो कटेर उकालिए । सुखमानलाई भन्को छुटेझैं भयो । हातको स्याउला फ्यात्त फालेर उ बस्तुको किलो समाएर घाँसहाल्न तेर्स्याएको ढाटमा बस्यो । उसको भाइ सन्तमानका तिनभाई छोराहरु । ति मध्ये माईलो लडाईंमा परेर मरेको बेला उसले सम्झाएथ्यो , 'ए नरोउ अब । रोएर मरेको मान्छे फर्कँदैन । तिमरका त अरु दुईभाइ ज्युँदै छन् । मेरो यौटै भ'को नि लडाईंमै गा'छ । मरेको त मरिगो बाँचेकाको मुख हेरेर मन बुझाओ ।'

त्यसैबेला चर्केकि थिन् उसकि बुहारी , '......तिम्रा छोरा नि मरेको दिन था'पाउँछौ ?... '

'अझै टेक लिरा'रान् त्यति कुरामा । मैले खुशी भ'र त भनेको थिँन् ।', खुईय! काढ्यो उसले ।

'...यो पैसोले घरमा टिन् ठोक्नु पर्छ... ' बुहारीकै कुरा उसको कानमा फेरी आएर पस्यो । उसले आफ्नो छानो सम्झ्यो । बर्खामास झरीमा सुत्दा ओच्छ्यानमा चुहेको पानी थाप्न भाँडा राखेको सम्झ्यो ।

'थुक्क ! कस्तो जुनी हो दैब मेरो यस्तो । एउटा भ'को छोरो पनि ख्वै कता के खोरमा हो कि शिबिरमा हो राख्या छन् रे । कैले सम्मन् राख्दा हुन् ? छोडीदिए पनि त यो बुढेशकालमा घरमा मलाई काम सघाउँदो हो ? बस्तुको थलोमा यत्रो खाल्डो परेको छ म बुढो एक्लै पुर्न सक्दिँन । छोरो भएर मात्र पनि के गर्ने ? बरु यसै घर थिएन उसै घर थिएन मरेकै भए पैसो त आउने रहेछ ।'

'हैन के भन्छौ ए काजीका बाउ ? तिमीलाई छोरोभन्दा पैसो ठुलो हुने भो अब ?' श्रीमतीको तिखो आवाजले झसङ्ग भयो सुखमान । उसले पुलुक्क हेर्यो काजीकि आमा नजिकै दाउरा झिक्दै थिईन् ।

'हत्तेरिका ! मैले सारै पो बोलेछु कि क्या हो ? थुक्क ! त मलाई , कस्तो कामना गरेको हुँला मैले यस्तो ? गरीब गुरुबा भएपछि यो माया ममता भन्ने कुराको पनि केहि भेल्लु नहुने रहेछ ।' यसपटक भने उसले होसियार भएर मनमनै भन्यो ।

Saturday, June 13, 2009

गजल : न घामझैं छरिन सकेँ (थप गरिएको)

निक्कैदिन अगाडी फेसबुकको झ्यालमा यो गजलको मतला टाँगेको थिएँ । त्यसपछि भने बिर्षेझैं गरेछु यसलाई निक्कै दिनसम्म । हिँजो आएथ्यो सम्झनामा त्यही दुई हरफ मतला साथमा पुरा गर्ने उर्जा लिएर त्यसैले पुरा गरेर ल्याएको छु । ब्लगमा हिँजै राख्ने मूड थियो तर यो गजल पुरा गरेको चिर्कटो लुकिदिएर खोज्दा खोज्दा आज फेला पर्यो ।

न झुल्किएर घामझैं छरिन सकेँ ।
न औंशीको त्यो रातमै दरिन सकें ।

सिकौरे हातको म भट्टीको गिलास ,
न त रित्तो हुन न त भरिन सकेँ ।

मात जिन्दगीको फेरी लाग्यो यस्तरी ,
न ठम्ठम् हिंड्न न धरमरिन सकेँ ।

लछेप्रै थिएँ म रुझुञ्जेल झरीमा ,
ओतिएर पनि खै त तरिन सकेँ ?

ओस कस्तो उठेछ लौ यो जिन्दगीमा ,
आगो ताप्दा पनि कहाँ खरिन सकेँ ?

हो चेप्टिएर यस्तै मनोदशामा म ,
रहस्यमा ज्यूँनुको लहरिन सकेँ ।


आफ्नो लेखाई प्रतिको टिप्पणीले कति धेरै बल मिल्छ भन्ने अर्को उदाहरण आज पनि महसुस गरेँ मैले । पाँच शेर लेखेर निराशाकै भूमरीमा रोकेको मेरो यस गजल-नौकालाई अर्को एक शेर(मकता)थपेर लगभग किनारामा पुर्याएको महसुस गरेको छु आज । यसको लागी ब्लगमा प्रतिक्रिया लेख्नुहुने सबैसँग आभारी छँदैछु अझ धेरै आभारी फेसबूकमा कुराकानी गर्दागर्दै अलि नीरस भयो कि ? भनेर पहिलो टिप्पणी दिनुहुने मित्र रमा गौतम , गजल ग्रुपमा सँधैझैं बाटो देखाउनुहुने दीपक खड्का र बासु श्रेष्ठसँग छु । थप कुरा म पनि प्रतिक्रियामै बोलुँला ।

Wednesday, June 10, 2009

गीत : मैले छुन नसकेको मन

यो मौनता कसरी तोडुँ भनुँ कसरी यो कथा लाचारीको ।
किन पालेँ यति साह्रै डर यो मनभरी दुनियाँदारीको ।


यि नै माथीका दुई हरफहरुले काम गरुन् ब्लगमा ठुल्ठुलै अन्तरालको खाडल बन्नुको अन्तरकथा बुझाउन । मैले नै अघि सरेर केहि नभन्ने विचार गरेँ या भनौं भन्न योग्य देखिँन बरु मैले त यौटा गीत लिएर झुल्केको छु (नअस्ताउँदै) ।

मैले छुन नसकेको मनमा बस्न कहाँ सकुँला
पसिसकेँ तर आँखामा अब खस्न कहाँ सकुँला ।


पुगेर यो कस्तो मोडमा अडियो हेर जिन्दगानी
बदलिएर सम्बन्ध पनि भईदियो आगो र पानी
खुकुलियो , फुक्दै गो प्रेमडोरो कस्न कहाँ सकुँला
पसिसकेँ तर आँखामा अब खस्न कहाँ सकुँला ।


देखेँ कस्तो अधुरो सपना जीवनमा जानीजानी
चर्किगए सारा ति सपना काँच जस्तै फेरीपनि
जोगी भएँ म प्रेममा खरानी घस्न कहाँ सकुँला
पसिसकेँ तर आँखामा अब खस्न कहाँ सकुँला ।


सहेर काँढा जिन्दगीमा लेखिरहेँ फूलको कहानी
झुकिएँ कि आज म आफैँ फूललाई काँढा ठानी
विष देख्दै अरुले म भित्र डस्न कहाँ सकुँला
पसिसकेँ तर आँखामा अब खस्न कहाँ सकुँला ।

Tuesday, June 02, 2009

कविता : मन र जिन्दगी




जसरी सुकै खेलाउ
मनमा जिन्दगीलाई
यो त
बराबरी जिन्दगीले
मन खेलाउने खेल पनि हो


अन्यत्र सहजै
हार स्विकार्ने जिन्दगी
तर खेल
सँधै जित्न चाहन्छ
अनि त
जुटेका छन् मनहरु
केही जित्नको लागी
फुटेका छन् मनहरु
केहि जित्नकै लागी
र हार खपिरहेछन्
परिणाममा
अभागी कुनै मनहरु



यौटै छानो मुन्तिर
मनहरु नफाट्ने भए
किन चिरिन्थ्यो सिङ्गो धर्ती
त्यसको , उसको र यसको भएर



कदाचित् आज
हाम्रो भन्नेहरु पनि
कोरीरहेछन् सिमारेखा
सामुहिक छुट्याएर 'तिनीहरु'को
तब कुन ओठले प्रशँसा गर्ने हो
मेटिसके तिनले भावना
तेरो र मेरोको भनेर ?



त्यही रीतको जञ्जालमा
बेरिएको यौटा मन
रुमलिएको यौटा जिन्दगी
हर्ष विभोर छु म
कुन्नि के जित्नको लागी
प्रतिक्षामा तिम्रो आगमनको



यदाकदा
खेलाईरहँदा
मनमा जिन्दगीलाई
शशँकित हुन्छु
कतै चुकेँ कि हिसाब राख्न
जीवनका संभावित हारहरुको



यस्तो लाग्छ
म सूर्योदयको प्रतिक्षा
सागरको पश्चिम किनारबाट
हरेक साँझ सूर्यलाई
बिदाईको हात हल्लाएर गरिरहेछु


त्यसैले हरेक साँझ
सागरको यो किनारबाट
क्षितिजसँग गुनासो पोख्दा
भन्ने गर्छ जिन्दगी मलाई

........त्यो क्षितिजलाई
ब्यर्थै सराप्दैछौ तिमी
उ त स्वयँ दुखी छ
हरेक पल्ट सूर्यलाई
त्यँहीबाट बिदाई गर्नुपर्दा ....।

Saturday, May 23, 2009

जन्मदिनको शुभकामना म आफैंलाई ।

'खै म कहाँ बेपत्ता छु , कता बेखबर छु आफैंलाई थाहा छैन ।'

'यो नचाहिंने कुरा गर्न नि अलि सुहाएन । आफु कता छु भन्ने आफैंलाई थाहा हुँदैन र ?' यस्तै लाग्ला तपाईंलाई मैले त्यसो भन्दा तर मैले ब्लगर मलाई बेपत्ता नै पार्न लागिसकेको छु । गीत , कविता , गजल कथा ईत्यादी लेख्ने मलाई कता हो कताको दुर्गम अनाकण्टार(यो भनेको चैं स्थान विषेशको दुर्गम हैन जाँगर हरा'को अनाकण्टार है)मा लगेर छोडेको छु ।

किन हो ?

थाहा छैन ।

दैनिक कम्प्युटरको अगाडी नै हुन्छु तर म हुँदो रहेछु ; लेख्ने म चैं नहुँदो रहेछु ।

कारण पनि केहि छैन म हराउनुको ; बिना कारण हराईरहेको छु ।

केहि सोच्न नसके जस्तो , लेख्न नआए जस्तो भै रहेछ ।

यतिखेर यो शब्दहरु लेख्न पनि सकस भै रहेछ ।

आज मे महिनाको २३ तारिख मेरो जन्मदिन - जन्म दिनको शुभकामना म आफैंलाई ।

फेसबूकमा , फोनमा , जीमेलमा , याहुमेलमा , हटमेलमा सबैतिर मलाई शुभकामना भन्नुहुने साथीभाई ईष्टमित्र , आफन्त सबैलाई हार्दिक धन्यवाद !
(कतिपय ठाउँमा मैले धन्यवाद भन्न सकिनँ भने पनि यसैले त्यसलाई पुरा गरोस् ।)

ब्लगमा टाँस्न अलि गतिलो कुरा नै केहि फेला परेको छैन - यौटा टुक्रा गीत सम्म लेखेको छैन - अरु थोक लेख्ने त कुरै नगरुँ ।

आफ्नो ब्लगमा केहि नलेखे पनि छरछिमेकमा चिहाउने भने गरिरहेको छु । त्यो क्रममा पनि कमी आएको होला तर बन्द भएको छैन ।

प्रतिक्रिया लेख्ने जाँगर कतै आएको छ , कतै त्यो जाँगर धरी मरेको छ त कतै लेखेर पोष्ट गर्न खोज्दा पोष्ट नै नभएको पनि छ ।

सम्पुर्ण ब्लगर मित्रहरु सँगको सामिप्यतामा दुरी बढ्दै गै रहेको प्रति स्वयँ दुखी छु र पनि 'आ'म सरी' भन्दा नक्कल पारेको जस्तो देखिएला भन्ने लागेको छ ।

आज कमसे कम फेसबूकमा पनि दुई शब्द कोर्ने विचार गरेको छु ।

यहाँ चैं धेरै केहि भन्नै सकिनँ यो भन्दा - सोचाईहरु हुल बाँधिएर लाम/क्रम मिलेर चरिरहेका हरिणको बथानलाई सिँहले झम्टेर छिन्नभिन्न बनाएझैंको अवस्था छ ।

छिट्टै साबिक अनुशार भएर आउने प्रयासमा छु ।

Tuesday, May 05, 2009

कविता : ति आमा , मेरी आमा

झाङ्गल र झुङ्गल
दिनभरी पाखोबारी खोस्रेर
साँझ एक हात झिक्राझाम्टा सहित
दैलोबाट भित्र छिरेकी ति आमा
टुसुक्कै नबसी भाँडो खरानी लगाएर
कहाँ निस्किईन होली कठै !

पानीधारा सुकेको जुगौं भै सक्यो
छोरीहरु पानी भर्न सक्दैनन्
कुच्चिएको हल्लुङ्गे गाग्री बोकेर
हाँफ र झाँफ गर्दै अँध्यारोमै
टाढाको पँधेरो पो पुगिन् कि ?

घरमा अन्नको गेडो पनि त बाँकी थिएन
छोराहरु एकछाक अन्न जोहो गर्न सक्दैनन्
बिट फुस्किएको डालो च्यापेर
अँध्यारैमा सुमुसुमु
ऐँचोपैँचो खोज्न गाउँतिर पो लागिन् कि ?

सन्ततीहरु आज
करेसाको डिलमा उक्लिएर
खै गर्दै
'ए ! आमा !' भन्न लाज मानिरहेछन्
आफु र आफुमै मस्त सन्ततीलाई
ति आमाको रत्ति फिक्री छैन
जतिसुकै बेला आमा घर फिरुन्
या नफिरुन्
चुल्हामा आगो जोर्न कसैलाई खाँचो छैन
अँध्यारो घरमा टुकी बाल्न कसैलाई फुर्सद छैन
सबैले देखेका छन्
भाँडो खरानी लागीसकेको छ
सबै ढुक्क छन्
केहि त पाक्ने छ
पर्वाह छैन
जे पाकोस् / जसरी पाकोस्

बरु आमा प्रति गुनासो गर्न
लामबद्द कुरीरहेछन् सन्ततीहरु
भन्नेछन् देख्नासाथ
यो भएन / उ भएन
यसो हुनुपर्थ्यो / त्यसो हुनुपर्थ्यो

मुहारको चमक हराईसकेकी
आँखाको पानी सुकिसकेकी
ति आमा
सुकेको त्यान्द्रो ओठमा
सँधै जस्तै मुस्कान च्यापेर
फिर्ने हुन् कि होईनन्
कस्ले गर्ने खै सोधखोज ?
कस्ले गर्ने खै चिन्ता ?
कस्ले गर्ने खै पिरोलो ?
ति आमाको , मेरी आमाको
आँखिर म पनि त
लामबद्ध छु त्यहीँ
आमालाई नै गुनासो गर्न ।

अस्ति हाम्रो माता तिर्थ औंशीको दिन लेख्न सुरु गरेको थिएँ खासमा यो कविता । आमाको बारेमा लेख्छु भन्ने सोच थियो तर के लेख्छु भन्ने थाहा थिएन । त्यसबेला सुरु गर्दा अहिलेको अन्तिम अनुच्छेदबाट सुरु भएको थियो तर पुरा नगरी छोडेको थिएँ । हिँजो फेरी अलि थपथाप पारेँ तर पुरा गर्न सकिँन । आजभोली कविता लेख्न निक्कै गाह्रो हुन थालेको छ मलाई । जे त पर्ला आज पुरा गर्छु भनेर जेनतेन पुरा गरेँ ति आमा , मेरी आमा को कविता ।

Wednesday, April 29, 2009

गजल : खै म त कुन कुनामा छु

के के भयो दुनियाँमा खै म त कुन् कुनामा छु ?
जगत् भुली जिन्दगीले लाउने जादू टुनामा छु ।

सुरक्षाका ब्यूहहरु आफैं रचेँ जिन्दगीमा ,
अभिमन्यु भई आफैं फसेँ र म थुनामा छु ।

कस्तो लोभ भकारीकै डम्म भरिनु नै पर्ने ,
कठै ! अझै चुब्रुक्क म टपरी र दुनामा छु ।

फेदैबाट गिँडिएर ढलेपछि सिङ्गो रुख ,
म ठुटोमा पलाउँदै गरेका ति मुनामा छु ।

उठ् दीपक अब त यो जिन्दगीमा अलिमाथी ,
भन्छु तर सँधै यहि जिन्दगीकै गुनामा छु ।

Monday, April 20, 2009

बरालिँदै डेनाली पुग्दाको फाईदा

यसपटक ( हिँजो आईतबार ) साप्ताहिक बिदामा बरालिएर हिँड्ने सुर चल्यो तर एकदिनको बिदामा कति पो बरालिने र ? बरालिँदै हिंड्नलाई धेरै टाढा आँट्दा पनि फेरी फर्केर आउनुपर्यो भोलीपल्टको कामलाई आराम गर्न भ्याउने गरेर त्यसैले लगभग ३०० माईल जतिको दुरीमा रहेको डेनाली नेशनल पार्कतिर बरालिँदै पुग्ने निधो भएर बिहानै उठेर लागियो । त्यसो त डेनाली नेशनल पार्क अर्को महिना ( मे ) देखि मात्र पर्यटकहरुको निम्ती खुल्छ , यतिबेला मान्छेहरु त्यती जाँदैनन् भन्ने थाहा नभएको पनि होइन तर यतिबेलै जाँदाको आनन्द पछि कहाँ पाईएला र ? फेरी भएन बरालाहरुलाई पर्यटक जाने सिजन र बेसिजनसँग के मतलब ? भन्ने ठानियो ।

थुप्रै कुरा होलान् त्याँहा हेर्न जानलाई तर हामीले चैं भने Mt. McKinley को फोटो सोटो खिचौंला भन्ने सम्म सोचेका थियौं । क्या झुर ! त्यो हिमाल भएतिर त डम्मै बादलले ढाकेर फोटो खिच्न नै पाईएन र पनि त्यतातिरका केहि फोटो खिचेर मैले मेरो फोटो ब्लगमा हालेको छु ।

अर्को कुरा , त्यतातिर बरालिँदा पनि मेरो मनमा भने अघिल्लो पटक ब्लगमा राखेको गीतले पिरोलिरहेको थियो । त्यो गीतको स्थाईको अन्तिम हरफमा 'मैले त बाँच्नु भन्दा मर्नु निको भो ' लेखेको केहि हदसम्म आफैंलाई चित्त बुझिरहेको थिएन । मनमा पिरोलो त्यसलाई हटाउने र अर्थोकै लेख्ने भन्ने थियो र त्यसमा मेरो ब्लगमा सुझाब सहित तपाईंहरुले लेख्नुभएको प्रतिक्रियाले पनि पिरोलिन सघाईरहेको थियो । मैले त्यो गीत उता गजल ग्रुप ( आजभोली गजल ग्रुपमा कस्तो अवस्थामा गजल भन्दा गीत लेख्न उपयुक्त हुन्छ भन्ने पनि छलफल गर्दछौं ।) मा पनि राखेको थिएँ र दीपक खड्काजी ( गजल ग्रुपको लागी पथ प्रदर्शक मान्छु म ।) ले यसरी प्रतिक्रिया लेख्नुभएको थियो । -

दीपकजी,

‘मर्नु निको भो’ मलाई पनि तपाईका अन्य पाठकहरुलाई जस्तै जँचेन । अलि दोहर्‍याई तेहर्‍याई पढ्दा मलाई कस्तो अनुभूति हुन्छ भने ‘मर्नु’ शब्दले तपाईले चाहे जस्तै पीडाको उत्कर्ष बोक्न खोजेको त हो, तर ‘निको भो’ ले त्यसलाई अन्य अर्थमा modify वा dilute गरेको छ । ‘मर्नु निको भो’ भनेर त घोर पश्चातापमा वा घोर frustration मा पनि भनिन सक्छ नि त ।

‘मर्नु’ शब्दमा कुनै कुराको उत्कर्ष व्यक्त गरिएको पंक्ति मलाई सम्झना आईरहेको छ पारिजातको । ‘मर्न मन लाग्छ मायालु’ भन्ने एउटा गीत/कविता हो त्यो । एउटा भावुक प्रसंग पनि छ त्यससंग सम्बन्धित । रामेश र मञ्जुलले पारिजात दिदीको डेरामा त्यो गीत impromptu लय हालेर गाईदिदा पारिजात दिदी कति मिनेट हो घोप्टो परेर रोएकी थिईन् रे । त्यो दृश्यको कल्पना र त्यसको poignancy मेरो मनमा यसरी गढेको छ कि त्यो म कहिले बिर्सन्न । त्यो दृश्यले मलाई खै के के अव्यक्त उर्जा र high दिन्छ । पारिजात र प्रेम (unrequited love) कहिले पनि नछुट्टिने तर कहिले संयोग पनि नहुने त्रिशंकु तैराई (floating) को बिम्ब हो मेरा निम्ति । पारिजात दिदीको जीवनको पुरानो चरण (रोमान्टिक) र नयाँ चरण (प्रगतिवादी) को साँधमा पनि पारिजात दिदीलाई रुवाउन सक्ने त्यो गीतले मेरा निम्ति एउटा आध्यात्मिक अर्थ बोकेको छ भन्दा हुन्छ । प्रेमको सार्वभौमिक सत्ताको manifestation र भजन हुन् ती पंक्ति मेरा निम्ति ।

Back to हाम्रो प्रसंग । मलाई लाग्छ त्यो ‘निको भो’ भन्ने शब्द काफियाको निम्ति अपरिहार्य भएपनि त्यसले ईच्छित अर्थलाई deflect गरेको छ । अन्यथा बडो सुन्दर गीत ।

दीपक खडका


हामी प्रतिक्रिया किन सुन्न चाहन्छौं ? सुध्रिन या सुधार्नलाई नै त हो । यि नै कारणहरुले त्यो यौटा हरफ फेर्न बढेको पिरोलो बरालिँदै डेनाली पुगेको बेला अन्त्य भयो । गुन्गुनाउँदै थिएँ त्यही गीत यसरी फेर्दा होला भन्ने लाग्यो र कागजको यौटा टुक्रामा थपक्क टिपिहालेँ -

तिम्ले पनि छोडी जाँदा
यो मनै तोडी जाँदा
बेहाल मेरो झनै जिन्दगीको भो
घाउ यो दुख्ने साह्रै कलेजीको भो ।


यसो गर्दा मैले पीडाको जुन उत्कर्ष लेख्न खोजेको थिएँ त्यो पुगेन भन्ने लागेको त छ तर मर्नु निको भो भन्ने शब्दले दिन सक्ने गलत संदेश र गलत उक्साहटबाट भने मुक्त भएँ भन्ठानेको छु र अघिल्लो पटकको पोष्टमा पनि फेरीसकेँ । जे होस् बरालिँदै डेनाली पुग्दाको यो यौटा फाईदा भो ।

Friday, April 17, 2009

गीत : तिम्ले पनि छोडी जाँदा

तिम्ले पनि छोडी जाँदा
यो मनै तोडी जाँदा
बेहाल मेरो झनै जिन्दगीको भो
घाउ यो दुख्ने साह्रै कलेजीको भो ।


नसुने'सी बैगुनीले कुरै दोहोर्याई
नदेखे'सी झर्दा आँसु घाउ चहर्याई
छातीमा गड्ने तीर त्यै बोलीको भो
घाउ यो दुख्ने साह्रै कलेजीको भो ।


रेटिए'सी मनभित्रै डोरी विश्वासको
मेटिए'सी बाटोहरु हेर्न सबै आशको
सपना बग्ने पानी झैं खोलीको भो
घाउ यो दुख्ने साह्रै कलेजीको भो ।

Sunday, April 12, 2009

नयाँ वर्षको कुरा

नयाँ वर्ष आयो । यो आउनु थियो - आयो । बित्नु छ - बित्छ । समय हो आफ्नै गतीमा निरन्तर हिँडीरहेको छ । यस्लाई गन्ती गरेर हामी नयाँ र पुरानो भन्दै आईरहेका छौं र भन्दै नै रहने छौं । यसैको उत्सव मनाउँछौं , बाचा बाध्छौं अनि भोलीपल्ट विर्षिदिन्छौं । यि सब स्वभाव हुन् हाम्रा त्यसैले अस्वभाविक केहि हुंदैन । कति कुरा हामी अस्वभाविक भएको देख्छौं तर अस्वभाविक भएका हरेक कुराहरु हाम्रो स्वभावको सरलताले नै गराईरहेको हुन्छ । मैले स्पस्ट भन्न सकिँन होला तर 'सम'ले आकस्मिकतालाई नियमित भनेकै सुत्र जस्तै मैले अस्वभाविकतालाई सरल भनेको हुँ । नियमित आकस्मिकताको गाँठो घटनालाई समाएर उभिन्छ भने सरल अस्वभाविकताको गाँठो घटना गराउने कर्तालाई समाएर उभिन्छ ।

( म यहाँ एकछिन रोकिएँ । घोरिएँ । सोचेँ मैले के लेखेँ भनेर ? )

म नयाँ वर्षको कुरा गर्न गैरहेको हुँ । शुभकामना भन्न आँटेको हुँ तर प्रसँग भन्दा पर कुरा पुर्याएँ भन्ने लाग्यो । माथी लेखेजती कुरा दोहोर्याई तेहेर्याई हेरेँ र मेट्न लागेको थिएँ फेरी लाग्यो कतिपय कुरा सन्दर्भ भन्दा बाहिरै भएपनि प्रासङ्गिक बनिदिन्छन् । अप्रासङ्गिक भन्ने पनि केहि हुँदैन । माथीकै सुत्र प्रयोग गरे सान्दर्भिक अप्रासङ्गिकता भन्न सकिन्छ किनभने हामी सन्दर्भलाई नबुझेरै कतिपय ठाउँमा कतिपय कुराहरुलाई अप्रासङ्गिक ठहर्याउंछौं ।

केहि दिनदेखि म यो पृथ्वीलाई यौटा बडो ठुलो उनको डल्लोको रुपमा हेरीरहेछु । यो घुम्दो छ र निरन्तर यौटा धागो यसबाट बाहिर हुत्तिईरहेछ । उनकै गोला फुस्किएझैँ यो निरन्तर सकिँदैछ तर यति ठुलो छ कि हामी यो सकिईरहेको भेउ पाईरहेका छैनौं र यो पृथ्वीबाट बाहिर हुत्तिईरहेको त्यही धागोको रेखा समय हो । हामी यसलाई गन्न थालेदेखि यति खुस्कियो भनेर लेखा लगाईरहेका छौं । त्यो पनि सानो सानो एकाईको हिसाब राख्ने झमेलाले गर्दा गजमा , अरु कुनै ठुलो परिमाणको एकाईमा भने नि भयो , त्यसै गन्ति अनुशार २०६६ सुरु हुँदैछ । यसपाली नयाँ वर्षको उल्लास पाल्नै सकिंन मनमा र पनि खुसी छु - अर्को यौटा नयाँ दिन त देख्न पाएँ भनेर ।

यसपाली मलाई समय उल्टो फर्केको जस्तो महसुस हुन्छ होला कि भन्ने लागेको छ । के हुन्छ हेरौं ? केहि त नयाँ वर्ष नलाग्दै भैदियो । २००० नभने पनि बुझिन्छ म ३३ सालमा जन्मेको । यतिखेर मलाई ३३ वर्ष आयू ब्यतित गरिसक्न लाग्दा पनि अझै भोली के के हुँदै जांदोहोला अरु ३३ वर्ष अगाडी २०९९ साल कस्तो हुँदो हो ? हाम्रो हिसाबले पनि त्यसबेला अर्को यौटा शताब्दीको बिदाई हुन लागेको हुनेछ । त्यसबेला मेरो देश कस्तो हुँदो हो ? मेरो समाजका मान्छेहरु कस्ता हुँदा हुन ? विज्ञानले अरु के के उपलब्धी दिँदो हो ? ग्लोवल वार्मिङको कस्तो असर पर्दो हो पृथ्वीमा ? भन्ने जस्ता कौतुहल जागीरहेछ । कस्तो अचम्म ! त्यसबेला सम्म म मर्छु होला भन्ने त पट्टक्कै नलाग्ने जबकि जीवनको ठेगान छैन म जतिबेला पनि मर्न सक्छु भन्ने सत्य थाहा हुँदा हुँदै पनि मर्छु होला भन्ने सम्म कल्पना नगर्ने , बाँच्नको लागी कति आशक्त नि मान्छे ? यसपाली म जन्मेको सालको त्यही ३३ अँक फरक्कै फर्केर ६६ भएछ त्यसैले यसपाली मलाई समय उल्टो फर्केको जस्तो महसुस हुन्छ होला कि भन्ने लागेको । मैले नमाने पनि यो साल महत्वपूर्ण छ मेरो लागी । चिन्ता केवल यो महत्वपूर्ण समयको सुरुवातसँगै मैले महत्व दिएको मेरो जीवनको महत्वपूर्ण अँश पछाडी छुट्यो । मैले महत्व दिएको मेरो जीवनको यस महत्वपूर्ण अँशको सम्बन्धमा भने म लेख्न प्रतिबन्ध लगाईएको छु । लेख्ने घनघोर ईच्छा थियो तर नलेख्नु भन्ने आदेशलाई मैले छुटेको त्यही अँशको सम्मानमा पालना गर्नु छ । त्यसैले गर्दा निक्कै दिनदेखि म लेख्न सकिरहेको थिईनँ । केहि लेख्न खोज्दा पनि त्यही कुरा अभिब्यक्त हुन खोज्छ । त्यो बाहेक अर्थोक केहि सुझ्दैन । यौटा बोझ भएर त्यसले मलाई यस्तरी किचिरहयो कि म त्यसबाट त्यसै उम्कन नै नसक्ने भएँ । उम्कनलाई केहि लेख्नै पर्ने भयो त्यस विषयमा । एकातिर आदेश पालना गर्नु छ अर्कातिर दिमागबाट त्यसलाई हटाएर नयाँ कुरा देख्नु छ । नलेखि हटाउन पनि नसकिने र हटाउन लेख्न पनि नसकिने । त्यसैले यहि मध्य मार्ग बन्ने अवसर र मौका ठानेँ र नयाँ वर्षको गन्थनमा मिसाएँ । सम्पुर्ण रहस्य खोल्न नसक्ने यहि अस्वभाविक देखिने र अप्रासङ्गिक लाग्ने कुराकै निमित्त माथी सरल अस्वभाविकता र सान्दर्भिक अप्रासंगिकताको बखेडा झिकेको हुँ त्यो पनि 'सम'को नियमित आकस्मिकताको सुत्र टेकेर ।

मुख्य कुरा चैं नयाँ वर्ष २०६६ लाग्नुकै हो तर त्यही मुख्य कुराको निमित्त लेख्न कुरा छैन । यसपाली नयाँ वर्षलाई गुनासो गर्ने , नयाँ वर्षसँग आश गर्ने काम गरेर गीत , गजल , कविताहरु चैं नलेख्ने नै अठोट गरेँ । कम से कम यसपाली त नयाँ वर्षले मेरो गुनासो सुन्नु नपरोस । कम से कम यसपाली मैले नयाँ वर्षलाई केहि माग्न नपरोस । नयाँ वर्षलाई पनि वर्षैपिच्छे दिक्क लाग्दो हो म देखि त्यसैले मैले केहि लेखिँन । ढुक्क होस न नयाँ वर्षलाई भनेर तर पनि केहि न केहि चैं नलेखि नहुने रे क्या ! कसैले लेख्नु नै पर्छ भनेको त होइन ब्यारे तर पनि लेख्नै पर्ने ।

फेरी लेख्नलाई चैं केहि छैन । सबैलाई पत्तो छ नयाँ वर्ष लागेको र पनि सबैले दोहोर्याउनु छ यसलाई नयाँ वर्ष लाग्यो भनेर - त्यति नै त हो । नयाँ वर्ष लाग्नु नै केहि हुनु हो भन्ने ठान्नु छ तर नयाँ वर्ष लागेको पनि त हो । हो नि त , रोकेर रोकिने कुरै होईन समय त्यसैले नयाँ वर्ष आयो । बरु यसपाली मेरो शुभकामना छ यो नयाँ वर्षलाई । यो वर्षले बितेका वर्षहरुले झैं अनिष्टहरु झेल्न नपरोस भन्ने कामनाका साथ ।

यो मंगल कामना मित्रहरुलाई त सँधैको छँदैछ र पनि मौकामा नयाँ वर्षको पनि मंगल कामना !

Monday, April 06, 2009

कविता : एक छ आकाशमण्डल

हेरीरहेछु म त्यो अगम्य नील नभमा
टेकेर बबुरो पाईला यो प्यारो जगमा । १
सक्दिँन पुगी विचार्न नाघेर त्यो परिधी
जतिछन चन्द्र सुर्य ति चम्किला तारादि । २
देख्छु केवल चन्द्र एक र अनेक तारा
खुलेको छ चन्द्रमा लिई सुर्यको सहारा । ३

*****************
गम्छु , हवुन् उज्याला यसैगरी मानवका मन
एक आपसमा सहयोग र साथ लिईकन । ४
गरुन् कल्पना सबैले चन्द्र ताराको एकसाथ
जूनेली फूलेको आकाशमा तारा हाँसेको रात । ५
आँखिर आउने नै छ रात दिनपछि क्रम त्यो
स्वप्न उज्यालो दिनको मात्रै पनि हुन्छ भ्रम त्यो । ६

******************
नदेखुँ ताराहरु छुटेर आकाश अलग खोजेका
ति सुर्य अनि चन्द्रमाले झन छुट्टै आकाश रोजेका । ७
छ आकाशमण्डल एउटै अनन्त एक नै केवल
विभक्त ठान्नु त्यो ब्यर्थ छ उठाएर पर्खाल देवल । ८
सोचेर अर्थ्यायो कुनै हातले चन्द्रतारा सँगै लेखी
छ सम्बन्ध यिनको आँखिर एकसाथ अनादि देखि । ९

केहि अघि माइसंसारको फोटो हेरी कविता लेख्ने पोष्टमा लेखेको यो कवितालाई आज ब्लगमा ल्याएको हुँ । यौटा बहाना थियो महाभारत कथा त्यो सकियो अब अगाडी केहि लेख्ने मूड चल्छ कि ?

Sunday, March 29, 2009

सहर खरानी आतङ्कमा र म अझै मस्तमा

अर्थोक त के नै पो हुन्थ्यो र मसँग ब्लगमा लेखेर बाँड्नलाई ; कविता , गीत , गजल ईत्यादि बाहेक तर ति नै पनि क्रम मिलाई , समय मिलाई प्रस्तुत गर्न असमर्थ भै रहेछु । कारण उहि महाभारत कथा नै बनेको छ । भिजेको छु लछेप्रै त्यसैमा । डुबेको छु चुर्लुम्मै त्यसैमा ।

गत मार्च २२ मा एँकरेज ( म बसेको सहर ) भन्दा १०६ माईल टाढा दक्षिण पश्चिम तिर अवस्थित Redoubt Mountain मा ज्वालामुखि विष्फोटन भएको थियो जस्ले पछिल्लो हफ्ताभरी एँकरेज सहरमा समेत खरानी आतङ्क ल्यायो । विष्फोटनले ६०,००० फीट माथीसम्म खरानी उडेको थियो र वरपर फैलेर उक्त स्थानबाट अझ नजिकका ठाउँमा त ठुलै आतङ्क फैलाएको थियो भन्छन यहाँका गाउँलेहरु । यो सहरमा आउने जाने हवाई उडानहरु समेत पटक पटक रद्द भए त्यसैले यो खरानी आतङ्कलाई यस्ता मुला भन्न पनि नमिल्ला । मैले भने त्यसैबेला सहर भन्दा अलि बाहिर गएको हुनाले खरानीले ढाकेर वरपरका स्निग्ध हिउँ पनि धैलैमैलै भएको सम्म देखेँ । मैले त अझ , गाडीहरुको सिसामा बाइरोडकै बाटोमा धुलो उडाउँदै कुदाउँदा जस्तै हुन्छ होला भन्ने आशा गरेको थिएँ तर त्यति साह्रो त भएन । खरानी आतङ्कबाट तर्सिएका मान्छेहरु मुखमा महला लगाएर हिँडेको पनि देखिन्थ्यो । नलगाउन पनि किन त्यो चट्टान जलेर उडेको खरानी चट्टानकै कणहरु त होला । त्यो सिधै फोक्सोमा पस्यो भने त खत्तमै पनि पार्ला नि ? गाडीको फिल्टर त बिगार्दो रहेछ । कतिले फेर्नु पनि पर्यो गाडीको फिल्टर । त्यस्तै उड्दै गरेको जहाजको पनि ईन्जन झ्वाम बनाउने त्यो खरानी आतङ्कबाट बच्न आफुले चैं भने महला किन्नु पर्ला कि मात्रै भनियो । "आयूको छोरालाई वायूले खाँदैन" भन्ने उखान सुन्दै भन्दै आएको गोर्खाली न परियो । भलो कुरामा कहाँ अघि बढिन्छ र ? धन्न खरानी आतङ्क उधुमै थिएन र बचियो । अहिले आएर केहि मत्थर भएको छ यो ज्वालामुखि तर अझै बहुलाउन सक्ने सम्भावना रहेको जोखाना हेरेका छन् यहाँका भू-गर्भशास्त्री भनिने धामीझाँक्रीहरुले । भोली के हुने हो भन्न सकिँदैन त्यसो त तर त्यही ज्वालामुखिकै सिकार त नभईएला नि गाँठे ।

यसो यताउताबाट त्यो ज्वालामुखिको केहि तस्विरहरु पनि भेला गरेको थिएँ देखाउँ भनेर । कताकताबाट ल्याएँ भन्ने चैं याद नै भएन गूगल गरेर निकालेको हुँ ।

यो चैं अहिले भन्दा अघिल्लो पटक सन १९८९ मा विस्फोट हुँदाको चित्र । एटम बमले उठाएको मसरुम क्लाउड ( च्याउ बादल ) जस्तो पो भएको रहेछ नि ?


अनि बाँकी तलका सबै चैं त्यही ठाउँ यस्पाली २००९ मा पड्कँदाका तस्विरहरु ।













र यो चैं हवाईको बिग आईल्याण्डमा भएको सदाबहार , लाभा लाभा बगेर कहिल्यै नथाक्ने ज्वालामुखिको गुगल भिडियोहरुको लिँक -

http://video.google.com/videosearch?q=big+island+volcano+2009&emb=0#

http://video.google.com/videoplay?docid=5138291898525259472

आँखिर यो संसार यस्तै त हो - कैले के कैले के , कहाँ के कहाँ के , म चैं भने मस्तले महाभारत कथा सकाउने सुरमा छु । अर्थोक जे सुकै हुँदै गर्छ । हैन त ?

Thursday, March 26, 2009

महाभारत कथामा पो मस्त आफु त

केहि दिन भयो मैले आफैंलाई ब्यस्त बनाएर राखेँ ; ब्यस्त भन्दा पनि मस्त बनाएर राखेँ भन्दा ठिक होला । दैनिक जीवनमा गर्ने कामकुराहरु त छँदैछन् ति सब नगरे न यहाँ मेरो काका न मामा धरै छैन तर दैनिक जीवनमा गर्ने काम सकेर उब्रेको समय ब्लग मार्फत के के कोरेर सबैलाई सुनाउँदा लाग्थ्यो मसंग प्रयाप्त समय छ । म चाहे अनुशार गर्न सकिरहेको छु - त्यै घमण्डले हो क्यार मलाई महाभारतको कथा दोहोर्याउन मन लाग्यो । स्कूलका किताबहरु देखि नै टुक्राटाक्री पढ्दै र गाउँघरमा बुढापाकाहरुबाट पनि धेरथोर सुन्दै आएको महाभारत कथाको ठेली नै अघिल्तिर खोलेर पढ्न त सम्भव के होला र ? तर त्यही टेलिभिजनका पर्दामा अधकल्च्याउँदै हेरेको कथा (नाटक) यसपाली भने पढ्ने ( हुनत त हेरेको हो र पनि महाभारतलाई कुनै ब्यावसायिक चलचित्र हेरेझैं हेरें भन्नु भन्दा पढेँ नै भन्न मन लागेर ।) छुद्धे जाग्यो र यसबिचमा करिब करिब ६० भाग पुर्याएर सास फेर्न बिसाएको छु । फेरी यो कथा नै कस्तो भने पढेर अघाए जस्तो लाग्दै नलाग्ने । चाहेको कुरा पुर्याईदिने चमत्कारी यु ट्युबलाई भने धन्यवाद दिनैपर्छ मैले मन खोलेर ।

केहिदिन पछि फर्केर ब्लगमा आउँदा त "बाबै ! कहाँ हो कहाँ छोडिएछु म त अलपत्रै!" भनेझैं लागीरहेछ । हिँजो हो क्यार केहि मित्र ब्लगहरुतिर घुस्रीपनि हेरेँ । निक्कै मित्र ब्लगहरुसम्म त पुग्नै सकेको छैन यो बिश्राम पछि तर धेरैदिन पछि आएर हो कि क्या हो , कतिपय ब्लगमा पसेर टाँसो पढेर प्रतिक्रिया लेख्न खोज्दा मरेकाटे सकिँन । निक्कै पछि आउँदा ब्लगले पनि नचिने जस्तो क्या त । अनि अझ कुनै मित्र ब्लग त खोल्दा सरक्कै खुल्ने फेरी निमेषमै थपक्कै लुक्ने र पुरै ब्ल्याङ्क(सेतो) भईदिने भन्या । कस्तो आपत ! (सम्बन्धित ब्लगर मित्रहरुलाई खबर गरेको हुनाले कहाँ कहाँ यस्तो भयो भनेर चैं लेखिँन है ।)

ब्लगबाट हराएर हराउञ्जेलको दिन हिसाब लगाउँदा धेरै टाढा भएको छैन जस्तो लाग्ने तर ब्लगहरुमा पस्दा भने लौ आफु यौटा युगै पछि परेजस्तो हुने रहेछ र पनि अझै केहिदिन भने जोडतोडका साथ महाभारत कथा अघि बढाउने बिचारमै छु । यसैबिचमा अर्थोक केहि गरिँन भन्दा पनि यौटा गजल लेख्ने मेसो पाएँ र लेखेँ महाभारतका महाखलनायक 'शकुनि' शब्दलाई काफिया बनाएर सुरु गर्दै । अहिलेलाई यता ब्लगमा तपाईंहरु घुम्दै फिर्दै आईपुग्नुभयो भने टक्र्याउँनलाई पनि त्यही गजल यहाँ छोड्नु पर्ला जस्तो लाग्यो ।

आज पनि यो समाजमा शकुनिहरु छन् ।
महर्षि व्यास र द्रोण जस्तै मुनिहरु छन् ।

विचार्नु हरेकले परेको छ समिपमा ,
आफ्नै कति हितकारी र बैगुनीहरु छन् ।

विवश समय लेख्छ दैनिक युद्ध कथा ,
यहीँ थिच्ने , थिचिने र उठ्ने जुनीहरु छन् ।

बद्लेर स्वरुप निस्कियो धर्म सडकमा ,
न्यायको नाममा टायरको धुनीहरु छन् ।

कैद गरी जोरजोरै परेवा मन्दिरमा ,
शान्ती 'दीपक' जलाउने नै खुनीहरु छन् ।


भेट्दै गरुँला है त - गजल सम्बन्धमा प्रतिक्रिया लेखिदिनुहुन्छ भन्ने आश चैं छोडिनँ है ।

Monday, March 16, 2009

गजल : काँस जिन्दगीमा

पछिल्लो यो गजल केहिदिन अघि लेखेर गजल ग्रुपमा देखाईसकेको भए पनि यता ब्लगमा राख्न अहिले साईत जुरेको छ ।

बाँझै पल्टेर मनपरी उम्रिएछ घाँस जिन्दगीमा
फूल रोपेँ मन बगर भै फूलेछ काँस जिन्दगीमा ।

न काढेर चोयाबाता धूरी जीवनको कस्न सकियो ,
अर्थीकै निमित्त केवल झ्याङ्गीएछ बाँस जिन्दगीमा ।

निर्मल नील गगन् झैं थ्यो सुक्यो कि मनको सरोवर ,
के फूल्थ्यो हेला कमल ति उड्यो राजहाँस जिन्दगीमा ।

खिईरहेकोछ नङ्ग्रा अनवरत उचेरा पल्टँदै ,
पोखिन्छ भाग लाउँदा कि त खोसिन्छ गाँस जिन्दगीमा ।

ऐया ! कहाँ भन्न सक्छ टोकेर आफैंलाई 'दीपक'ले ,
पिईरहेछ आफ्नै रगत बनेर डाँस जिन्दगीमा ।

Thursday, March 12, 2009

गीत : तिमीलाई छुने रहर

केहि अगाडी ब्रजेश दाइको खेस्रामा जे एस श्रीवास्तव , दीपक बज्राचार्य र फारसी शेर शिर्षकको पोष्ट पढ्दा प्रतिक्रियामा यौटा गीत लेखेको थिएँ जस्लाई आज यहाँ ल्याउँदैछु । निश्चय नै यो गीतमा संयोजन गरिएका शब्दहरु मेरा हुन तर यो भावना भने मेरो पक्कै होईन ; मैले त कुनै फारसी सायरको सायरीलाई ब्रजेशदाइले उल्लेख गर्नुभएको र त्यसै आधारमा कविताको आकार दिनुभएको भावनाबाट लिएको सापटी भावना हो यो त्यसैले म चैं अन्यौलमा छु यस्लाई मैले आफ्ना गीतहरुको लहरमा उभ्याउन मिल्छ कि मिल्दैन भनेर । तपाईंहरुलाई केहि आईडिया भए बताईदिनुस् है ?

कथा बन्यो यो जुनी तिमीलाई छुने रहर
नमरी पुरा हुँदैन होला तिम्रो हुने रहर ।


मर्दैन भन्छन यो माया उस्तै रहन्छ रे प्यास
यहि प्यास मेट्न आजै छाडिदिन्छु धर्तीको बास
तर पर्ख सडेर मलाई यै माटोमा बिलाउन देउ
बरु फूल भै अर्को जुनी चिहानमा पलाउन देउ ।


मेरो लासमाथी तिमीले चढाउन्नौ फूल थाहा छ
खसाएर आँसु म माथी गर्दैनौ भूल थाहा छ
तर फूल भएर म फूल्दा सँसार लोभिनेछ
कसैले त टिपेर एक थुँगा तिमिलाई नै दिनेछ ।


शिउरिँदा केशमा त्यही फूल मायाले छातीमा टाँस्दा
तिम्रै भएर म हाँस्छु त्यही फूलमा तिमीले हाँस्दा
जब चुम्ने छौ प्रेम पोखेर त्यही फूल तिमी ओठैमा
मेटिनेछ यो मेरो प्यास रित्तो भए नि बोटैमा ।

Monday, March 09, 2009

लघुकथा : प्रोत्साहन

देशभरी नाम चलेका केहि कवि तथा साहित्यकारहरु राजधानीबाट आएर उनकै सहरमा साहित्यिक गोष्ठी गर्दैछन् भन्ने खबरले पुलकित थिईन् देवकी अझ त्यसमाथी प्रमुख अतिथिको रुपमा हुन गैरहेको , उनले नियमित पढ्ने गरेको राजधानीबाट प्रकाशन हुने ख्याति प्राप्त साहित्यिक पत्रिकाकि सह सम्पादक एवँ उनलाई मन पर्ने नामुद लेखिकाको उपस्थितीले झनै उत्साहित थिईन् उनि । निक्कै समय देखि नै कलम चलाउँदै आएपनि उपयुक्त अवसर नपाउनाले गुमनाम रहेकि देवकीलाई कार्यक्रममा निमन्त्रणा त थिएन तर पनि श्रोता बनेर तोकिएकै समयमा कार्यक्रम स्थलमा पुगिन् र श्रोता दीर्घामा आसन जमाईन् ।

कार्यक्रम सुरुभयो । प्रमुख अतिथि बनेकि उनको मनपर्ने लेखिकाले यस क्षेत्रमा नारी हस्ताक्षरहरु देखा नपरेकाले नारीहरुलाई साहित्य लेखनमा अभिप्रेरित गर्नलाई नै यो गोष्ठी आयोजना गरिएको भन्दा उनले ति महान लेखिकाको मनमनै प्रशँसा गर्दै जोड जोडले ताली बजाईन् । गोष्ठीमा भेला भएका सबै साहित्यकारहरुले आ आफ्नो साहित्य रचना पाठ गरिसकेपछि मञ्चमै आसन प्राप्त गर्ने गरी आमन्त्रित स्थानिय नारीहरुलाई उदघोषकले साहित्य रचना भए पाठ गर्न अथवा यस साहित्यिक गोष्ठीको सम्बन्धमा प्रकाश पार्न आग्रह गर्दा मञ्चमा आसिन स्थानिय नारीहरुले मुखामुख गर्दै हामीलाई त केहि आउँदैन भनेको सुन्दा उनलाई आफ्नो सहरकै बेईज्जत भएको महसुस भयो र श्रोता दीर्घाबाट उठेर आफ्नो कविता पाठ गर्ने अनुमति मागिन् ।

कविता पाठ गरिसक्दा तालीको गड्गडाहट सहित प्राप्त वाहवाहीले प्रसन्न उनमा तुरुन्तै ति नै नामुद लेखिकाले उनको कविताको तारिफ गर्दै ओझेलमा परेको प्रतिभालाई यसरी अगाडी ल्याउन सकेकोमा यो साहित्यिक गोष्ठी उध्येश्यमा सफल रहेको भन्ने टिप्पणी गर्दा प्रसन्नताको सीमा नै रहेन । यस्ता प्रतिभाहरुलाई हामी सँधै प्रोत्साहन गर्न चाहन्छौं भन्दै टिप्पणीमा थपेकि पनि थिइन् ति प्रख्यात लेखिकाले । कार्यक्रम समाप्ती पछि देवकी आफ्नो कविताको एकप्रति लिएर ति नै नामुद लेखिका समक्ष पुगिन् र तिनको चर्चित साहित्यिक पत्रिकामा आफ्नो कविता प्रकाशन गरिदिन अनुरोध बिसाईन् । ति लेखिकाले पुन एकपटक देवकीको कविता हातमा लिएर गौरसाथ नियाँलेपछि बडो साहित्यिक ढाँचामा जवाफ दिईन् , ' तपाईंका साहित्यिक बालीहरु अहिल्यै राजधानी भित्र्याउने बेला अलि भएको छैन ; बरु यतै मोफसलकै कुनै पत्रिकामा प्रकाशन गरे हुन्छ ।

Thursday, March 05, 2009

गजल : लिपेर प्रियले

राख्दिहुन् मन घरसँगै लिपेर प्रियले ।
मिलनको आशामा दिल खिपेर प्रियले ।

रनबन मेलापातमा बल्झँदो हो याद ,
शिउरिँदीहुन् गुराँस त्यो टिपेर प्रियले ।

हुँदोहोला सँधै यौटा तस्विर खोकिलामा ,
हेर्दी होलीन् सँगिनीसँग छिपेर प्रियले ।

नीरदाना सिह्रानीमा कोल्टे फेर्दै रातमा ,
झार्दी होलिन् पालासरी धिप्धिपेर प्रियले ।

Sunday, March 01, 2009

कथा : यु टर्न

साउथ किहे रोड प्रसान्त महासागरको किनारै किनार हुँदै माउई टापूको दक्षिण भेगमा वल्लो कुनादेखि पल्लो छेउसम्म हिंड्छ । माझमा ब्यस्त किहे बीच प्रसान्त महासागरलाई आईज मलाई डुबा भन्दै घ्याक पसारेर बसेको छ । किहे बीचकै सामुन्ने बाटोवारी काठ र बाँसका भाटाले हवाईयन शैलीमा बनाईएका चिटिक्क परेका केही एकतल्ले घरहरु छन् । हेर्दा सामान्य कुनै दुर्गम गाउँमा अनेक अभावहरु सहँदै उभिएका टहराहरु जस्ता देखिने उक्त घर क्षेत्र भने आश्चर्यजनक तथा मनमोहक तवरले सजाईएको छ । आँगनमा बनाईएका साना साना पुष्प बाटिकामा अनेकौं फूलहरु हाँसिरहेकाछन् जस्तो कि कसैलाई एकसय आठ पूष्प चाहिएको भए उसले अन्यत्र कतै खोज्न जानु नपरोस् । माझमाझमा निर्माण गरिएका स साना जलकुण्डहरुमा रँगीबिरँगी साना ठुला माछाहरु पानीको फोहरा सँगै खेलीरहेका छन् । हरेक एउटा कुण्डबाट अर्कोसम्म पानी बग्ने सानो कुलेसोले जोडिएको हुँदा लाग्छ त्याँहा खेलिरहेका माछाहरुलाई आफु बन्दि बनेको पत्तो नहुँदो हो । हरेक अर्को अर्को कुण्डमा पौडन स्वतन्त्र छन् माछाहरु ।

परम् सौंदर्यले युक्त उक्त बाटिका उर्वशी , रम्भा , तिलोत्तमा , ईत्यादि अप्सराहरुलाई अघिपछि लगाएर ऐरावत चढि विहार गर्ने देवगणका राजा ईन्द्रको स्वर्गलोकको दाँजोमा पट्टक्कै कम छैन भलै वरीपरी आलिशान् महलहरु छैनन् । बाटिकाको चारैतिर उस्तै आकार प्रकारमा निर्मित घरहरु सबै मदिरालय सहितका आधुनिक नाचघरहरु छन् । आधुनिक जिब्रोले डान्स बार उच्चारण गर्ने उक्त मदिरालय तथा नाचघरहरु सबैको आ आफ्नै विशेषता रहेको छ । कुनैमा अर्ध नग्न नाचिने , कुनैमा सर्वनग्न नाचिने , कुनै महिला समलिँगीहरु भेलाहुने , कुनै पुरुष समलिँगीहरु भेलाहुने त कुनै सामान्य प्रकारकै रहेका छन् तथापि जो कसैलाई जहिँ कहीँ जान उमेरको हद बाहेक अन्य छेकबन्ध छैन । ति नै मदिरालयहरु मध्येको यौटा टिकी लङ्ग नामले प्रसिद्ध नाचघर सहितको मदिरालयमा चारवटा कुना भएको बारको एक कुनामा साथीहरु पर्खेर डी बसिरहेको छ ।

हातले बार टेबलमा राखेर पिउँदै गरेको रक्सीको गिलास खेलाउँदै उ भित्रै मुटु कलेजै थर्किने गरेर बजिरहेको गीत ठम्याउने कोसिस गरिरहेको छ । एक त उसले पहिले नसुनेको जस्तो लाग्ने गीत त्यसमाथी डीजेले प्लेयरमा सीडी घोटेर फुल पार्ने बेलाको कुखुरी कोर्कोराएझैं बनाउँदा उसलाई गीत बुझ्नै गाह्रो भै रहेछ । गीतबाट हटेर उसको ध्यान डीजेमा केन्द्रित हुन्छ । कालो वर्ण , खँदिला बलिष्ट पाखुरा भएको झण्डै ६ फीट उचाई भएको डीजेले सिक्स्टी नाईन नम्बर लेखिएको बास्केट बल खेलाडीको झैं जर्शी लगाएको छ र गीतको हाउभाउ अनुरुप शरिर मर्काउँदै प्लेयरमा सीडी घोट्न ब्यस्त छ उ । सायद उ बारमा नाच्न आउने युवतीहरु आफुमा आकर्षित भईदिउन् भन्ने पिरोलोमा छ । उ यहाँको आम मान्छे । बस्दो हो कतै अपार्टमेण्ट लिएर एक्लै । न बाउ आमा पाल्ने झण्झट हुँदो हो उसलाई न दिदीबैनिको बिहेबटुलोको चिन्ता । न अधिकारको निम्ती लड्नु पर्दो हो कसैसँग न भेदभावमा परेर हिंड्नुपर्दो हो कसैबाट । यहाँसम्म कि आफ्नै घरजमको पनि सुर्ता गरिरहनु नपर्ने आम मान्छे उ । उ भित्रको कथा ब्याथा त उसैलाई थाहा होला तर डीको नजरमा उ शोक न सुर्ता भोक न भकारी देखिएको छ ।

' Hey D , You already here in D corner huh ? ' डेजा आईपुगी । यो बारमा ठाउँ पाएसम्म उ यहि कुनामा बस्न रुचाउँथ्यो र उसले यो कुनालाई डी कुनो भनेर नाम दिएको थियो , ' Whatchya drinking ? ' उसको पहिलो नजर डीको हातले टेबलमै समाईरहेको ड्रिंक्समा पर्यो । उसले हातमा झुण्ड्याएको ब्याग टेबलमा एकापट्टी राखी र डीलाई अँगालो हालेर भेटको हार्दिकता साटी । कुर्शीबाटै लम्किएर उसले पनि हार्दिकता जनायो र भन्यो , ' Uh ! Scotch . what are you drinking ? '

' You know how I get down, Sierra nevada so I can feel californication . ' क्यालिफोर्नियाबाट आएकि उ क्यालिफोर्नियाप्रति सकेसम्म गर्व गर्दथी ।

उसले डेजाको बियर मगायो र दिँदै भन्यो , 'What's californication ? '

' Well I have no Idea what exactly it is, but it's in a song. Have you ever heard the song Californication ?'

'No never .' छैनको भावमा डीले टाउको हल्लायो साथमा ओठपनि छैन भन्ने कुरालाई अझ प्रष्ट पार्न लेब्र्याएको थियो ।

' Oh ! Man , I love John Frusciante's song . ' उ गाउन थाली ,

' ... It's the edge of the world
And all of western civilization
The sun may rise in the east
At least it settles in the final location
It's understood that hollywood
Sells californication....'

'Hey guys what's crackin'?' प्याट आईपुइग्यो । पछिपछि मिलिसा , उसकी दिदी रचेल र रचेलकि गर्लफ्रेण्ड डायना र पाउला थिए । डेजाले पहिले प्याटलाई अँगालो हालेर भेटको हार्दिकता जनाई । डी र प्याटले हात माथी उठाएर हत्केला जुधाई त्यसपछि हात मिलाए र हात मिलाउने केहि प्रक्रिया पुरा गरेर दुबैले चुट्की बजाउँदै भेटको हार्दिकता बाँडे । मिलिसाकि दिदी र उसकी ग्रलफ्रेण्डसँग डीको दोश्रो पटकको भेट भएपनि उनिहरु अँलागो हालेरै हार्दिकता जनाउन अघि सरे ।

'लामाते डी ' , दुई हत्केला नमस्तेभावमा जोडेर नाकसामु पुर्याउँदै सबैभन्दा पछिल्तिरकि पाउलाले भेटको हार्दिकता जनाई ।

'नमस्ते !' हात जोडेरै डीले जवाफ फर्कायो । समुहका सबै हाँसे उनिहरुको हार्दिकता साट्ने नयाँ शैली देखेर ।

' What? ' उनिहरुतिर प्रश्नसुचक नजरले हेर्दै साथमा हातले भाउ देखाउंदै उसले भनि , 'It's not funny, repect their culture guys . Don't make fun .'

' We are laughing at you Paula, not at his culture . ' डेजाले थुतुनो चलाई ।

' You Know what's funny ?.... ' प्याट केहि भन्न खोज्दैथियो ।

' Your Mom's funny . ' चोथाले डेजालाई केहि निहु पाउनु हुँदैन मुख फर्काईहाली ।

प्याट एकछिन् चुपलाग्यो र बोल्यो , ' I Know My Dad's funny too .'

अर्जेन्टिनाबाट तिन चार महिनाको लागी आएकी पाउला भोली फर्कंदै थिई । उनिहरु सबै आज पाउलासँग अन्तिम रमाईलो गर्नलाई बार आएका थिए । उनिहरुको ग्रुपमा राम्रै हेलमेल भएकी मेक्सिकोकि मारिया भने भेटघाटको निम्ती घर फर्केकी हुनाले यसपटक अनुपस्थित थिई ।

' It's time for a shot, what you guys want to drink? .' मिलिसाले प्रस्ताव ल्याई । सबैको निम्ती सट नै आयो । सबैले चियर्स गरेर पाउलालाई यात्राको शुभकामना भन्दै घुट्क्याए ।

' I wanna go shake my ass .' डेजा आफ्नो स्थान छोडेर नाच्न गई । रचेलले उसकी ग्रलफ्रेण्डलाई तानेर नाच्न लगी । प्याटले पाउलालाई लिएर गयो ।

' You wanna go dance ? ' मिलिसाले डीलाई नाच्न जान भनी ।

' After a couple more of these, sure.' उसले जवाफ दियो । नाच्न खासै भाखा नल्याउनेलाई रमरम नहुञ्जेल आँगन टेडो हुन्छ भन्ने थाहा थियो उसलाई । बरु उसले चुरोट पिउन बाहिर जाने प्रस्ताव राख्यो । मिलिसा चुरोट पिउँदिनथि तर साथ मात्रै दिन निस्कि बाहिर । उनिहरु आँगनमा निर्मित सानो उद्यानको फलैँचामा बसे ।

'D , your country is really amazing, I can't wait to get there.' गफ गर्ने मेलो झिकि मिलिसाले । आउने अगष्टमा डी नेपाल फर्कंदै थियो र मिलिसा र प्याटले उ सँग नेपाल घुम्ने योजना बनाएका थिए ।

' It's going to be so fun .' उसले यति भन्यो र भुईँमा कसैले पिउँदा पिउँदै फालेको , धुँवा उडिरहेको चुरोटको ठुटोमा नजर टिकाएर चुरोटको कस तान्न थाल्यो उ ।

' I want to see Mustang and go to the base camp at Everest.' मिलिसा आफुले ईच्चाएको कुरा बताउँदैथिई , ' Hey babe , how you doin' ? long time no see .' कुनै तेस्रो ब्याक्ति दुबै हात फैलाएर मिलिसालाई अँगालोमा स्वागत गर्दै आयो । आश्चर्यचकित भावमा ठुल्ठुला आँखा पार्दै मिलिसा उठी र तिमी कहाँबाट यहाँ आईपुग्यौ ? छक्कै परें तिमीलाई यहाँ देखेर भन्दै उसको अँगालोमा बेरीई । उसको अँगालोबाट खुस्किएपछि उसले निक नाम गरेको त्यो ब्याक्तिसँग डीको परिचय गराई ।

' Hey what's up man ? ' उसले डीतर्फ हात बढायो ।

' Chillin', what's up with you?' डीले हात मिलायो । त्यसले मिलिसालाई ड्रिँक्स किनिदिने चाहना देखायो । मिलिसाले आज भैगो अरु कुनैदिन भन्दै अस्विकार गरी ।

' Where you living these days Milissa ? Can I come visit you sometime ?' मिलिसाको पछि लाग्न छोडेन उ । एकैछिन मिलिसा असमञ्जसमा परेझैं देखिई र डीसँग टाँसिँदै उसको ढाड सुम्सुम्याउँदै भनी , ' Well you have to ask D, we live together .'

निक अलि हच्किएझैं भयो , 'Oh you guys-' उसले वाक्य पुरा गर्नै परेन मिलिसाले कुरा टुङ्ग्याई , ' Yeh , we've been together a while .'

मिलिसा निकको अघिल्तिर नाटक रच्दैछे भन्ने बुझ्न डीलाई बेर लागेन । उसले खुस्रुक्क चुरोटको ठुटो भुईँमा खसाल्यो र मिलिसाको हात समातेर उठाउँदै भन्यो , ' Hey sweetheart let's bounce.'

उनिहरु उठे । निकसँग पछि हट्नुको विकल्प थिएन । उ हारेको साँढे झैं देखिन्थ्यो न मैदानबाट पुच्छर केलाएर भाग्न सक्ने न जुध्न नै अघि बढ्न सक्ने । त्यसैबला कतैबाट बत्तिएर डेजा आईपुगी , ' You guys need to quit slackin' . Shots are poured and we're waiting on you two .'

उनिहरु भित्र जानै लाग्दा डेजाले डीसँग चुरोट मागी । डीले चुरोट दिएर सल्काईदियो । डेजाले भनि , 'You guys go ahead, I'll be right back .'

डी कर्नरमा उनिहरु पुग्दा उनिहरुको कुर्शीमा अरुनै कोही बसेका थिए । टेबलमा उनिहरुकै प्रतिक्षामा रहेको सट सबैले हातमा लिएर पुन पाउलालाई यात्राको शुभकामना भन्दै घुट्क्याए ।

भिड छिचोल्दै डेजा र निक हात समातेर त्यतै आउँदैथिए । मिलिसाले डीको कानमा मुख लगेर भनी , ' Did you see them? That dude's a player.'

हात दुबैले समाएका थिए । यहाँ डेजाले निकको हात समाई भन्न अथवा निकले डेजाको हात समायो भन्न र उनिहरु प्रति धारणा बनाईहाल्न अलि नमिल्ने देखेर डीले केहि भनेन । बरु उसको दिमागमा मिलिसाको के सम्बन्ध थियो निकसँग र यसरी तिरस्कारले हेर्दैछे भन्ने कुरा खेल्न थाल्यो । सट घुट्क्याईसकेपछि सबै हातहातमा ड्रिँक्सको गिलास , बोतल बोकेर नाच्न अघिसरे । मैदानमा डल्ली डल्ली डेजा निकसँग मर्की मर्की नाच्दैथिई त्यही देखेर मिलिसाले डीलाई बाहिर जान आग्रह गरी । नाच्नु थिएन उसलाई पनि मिलिसाको पछि लाग्यो उ ।

' Hey Melissa, what's the story between you two? Why'd you lie to him?' कौतुहलता रोक्नै सकेन उसले ।

मिलिसाको कथामा निक मिलिसाको राजकुमार थियो कुनै दिन । झण्डै ३ वर्ष उनिहरु सँगै बसे तर निकले उसलाई धोका दिएर अर्की गर्ल फ्रेण्ड बनाएपछि मिलिसाले उसलाई छोडेकी थिई ।

' I Don't even know how he got here. And he still wants to come my house , Just to have me . I'm not a food ok? ' दुखेसो पोखाई उसले ।

' Well , I don't think he only ate you Mellisa . You both ate together. It takes two to tango.' डीले मिलिसाकै संस्कृती अनुरुप अलिकति ब्याख्या छाँट्यो ।

' Yah, you're probably right but what do you say to cheater ? He cheated on me .' आफ्नो पक्षको वकालत गरी मिलिसाले ।

डीलाई त्यो नचिनेको निकको पक्षमा वकालत गर्नु थिएन । भन्यो , 'You already dumped him, and your not a food and they can't enjoy you like a food unless you let 'em . '

' Hey D. Could you hook me up with a cup of your man juice ? We want to have a baby . ' मिलिसाकि दिदी रचेल र उसकी ग्रलफ्रेण्ड डायना मातेर लठारिँदै आए ।

' Stop asking every Tom, Dick, and Harry. Keep that shit on the DL Rachel ? ' मिलिसाले हकारेको स्वरमा दिदीलाई कराई । उ केही रिसाएझैं देखिन्थी । रचेलले मिलिसालाई घ्वाम्लाङ्ग अँगालो हालेर म्वाई खाँदै भनी , ' Don't get mad babe , you know we really want to have a baby .'

' Don't make a scene, you guys can adopt a baby.' रिसाएरै उसले दिदीलाई उपाय सुझाई ।

' I know ! but I want to feel a baby inside me.' टी शर्ट मास्तिर सारेर नाङ्गो भुँडी सुम्सुम्याउँदै रचेलले भनी । यिनिहरुलाई लेस्बियन पनि हुनुपर्ने अनि बच्चा पनि पाउनु पर्ने भन्दै केहिबेर मिलिसा एक्लै भुत्भुताईरही ।

डी अक्क न बक्क भएर रचेलको चर्तिकला हेरीरहेको थियो चुपचाप । पहिलो चोटी भेट्दा रचेलले आफु सियाटलमा कुनै टेलीभिजनमा कार्यक्रम चलाउँछु र न्युज पनि भन्छु भनेकि थिई । उसलाई भर्खरै नेपालमा बारमा गएर नाचेको आरोपमै कुनै महिला सञ्चार कर्मीले जागिरबाट हात धुनुपरेको सम्झना भयो । उ सोच्दै थियो कति फरक संस्कृती यिनीहरुको र हाम्रो ।

निक्कैबेर डी र मिलिसाले दुई संस्कृती बिचको अन्तरका कुरा गरे । मिलिसाले तिम्रो कल्चरका शान्त र सौम्य मान्छेहरु मनपर्छ तर तिमीहरु वर्षौं वर्ष लोग्नेस्वास्नी , प्रेमी प्रेमिकाहरु छुट्टिएर बसेको देख्दा कहाली लागेर आउँछ भनी । नेपालबारे केही चासो राख्ने भएकिले मिलिसालाई थोर बहुत जानकारी थियो नेपाली जन जीवनको बारेमा पनि । बाबुआमाले हेरिदिएर बिहे हुने प्रसँग चल्दा मिलिसाले भनी , ' That doesn't sound very cool to me. How does it work when the husband and wife don't love each other?'

सामान्यतया मागी बिहेको बारेमा सुन्ने बित्तिकै बिना प्रेम जीवन बिताउँछन पूर्वियहरु भन्ने धारणा धेरै पश्चिमाले तुरुन्तै बनाएझैं मिलिसाको पनि धारणा थियो ।

डीले सम्झाउन सकेसम्म जसरी प्रेम भएपनि तिमीहरुको बिहे नहुन सक्छ त्यसरी नै हाम्रो बिहे भैसके पछि पनि प्रेम हुन सक्छ भन्दै थप्यो , ' It's not about love according to the custom, it's about respect. But that's crazy marriage should be about love.'

वास्तवमै जुनसुकै भूगोलमा रहने समाजको पनि भावनात्मक पक्षको पाटो उस्तै हुन्छ । मानविय स्वभाव दुरुस्तै हुन्छ । फरक देखिन्छ त केवल तिनीहरुको कृयाकलापमा मात्र र त्यो पनि बाँकी समाजले कसरी हेर्छ भनेर । आँखिर एउटै समयका मान्छेहरु हुन समग्रमा नहोला संक्षिप्तमा सबैतिर उस्तै हुन्छन् । यौनको विषयमा अलि बढ्तै कढाई हुनाले आफ्नो समाजमा निम्तिएका विकृतीहरु प्रति डीलाई जति अफसोस थियो त्यती नै अफसोस यौनको विषयमा उसको समाजमा भएको बढ्तै खुकुलोपनाले निम्त्याएका विकृतीहरु प्रति मिलिसालाई पनि थियो । दुई भिन्ना भिन्नै संस्कृतीमा हुर्के बढेका भएपनि उनिहरु दुबै पति पत्नी तथा प्रेमीहरु एक आपसमा आदर गर्नलाई हैन बरु प्रेम गर्नलाई हुन् , एक आपसको प्रेमले स्वत आदर स्थापना गर्छ भन्ने कुरामा सहमत थिए ।


यस्तै कुरामा अलमलिएर उनिहरुले त्यो बारको रमझमको भन्दा धेरै त्यो उद्यानको सुन्दरताको आनन्द उठाउँदै समय बिताए । बारहरु लगभग बन्द हुने बेला भैसकेको थियो । उनिहरुको ग्रुप घर फर्कनलाई पार्किङ् लटमा भेला भएर छुट्नेबेलाको चुरोटको धुवाँ उडाउँदैथियो को को मातेको छैन , कस्ले ड्राईभ गर्ने र कस्ले कस्लाई घर छोडीदिने सल्लाह गर्दैथिए उनिहरु । रचेल र उसकी ग्रलफ्रेण्ड हामी ड्राईभ गर्न सक्छौं भनेर लागे आफ्नो गाडीतिर । मिलिसाले प्याट र पाउलालाई छोडिदिने भई । डेजा भने म ड्राईभ गर्न सक्दिंन म त आज डीसँग डीकै घर जान्छु भनेर अड्डी कस्न थाली । उ साँच्चै धेरै मातेकी पनि थिई । मिलिसाले डीलाई लौजाउ उसको घरपनि टाढा छ तर भोली छिट्टै आएर गाडी लैजानु नत्र टो गरिदिन्छ भनेर सम्झाई । उसले डेजालाई आफ्नो गाडीमा राख्यो र घर लैजान स्टार्ट गर्यो ।

'.....I wanna love you and treat you right;
I wanna love you every day and every night:
We'll be together with a roof right over our heads;
We'll share the shelter of my single bed.... ' उसको गाडीमा पहिले बजिरहेको बब मार्लीको गीत अटो प्ले भएर घन्कन थाल्यो । डेजा नशाकै सुरमा खुसीले उन्मत्त हुँदै सँगसँगै गाउँदै झुम्न थाली । मानौं उ डीको घर जान र डीको बेड सेयर गर्ने खुसीमा उम्लिरहेकि छे । डीले अर्को सिडी बज्ने गरेर प्लेयरको बटन थिच्यो ।

'...सातै समुन्द्र तरेर गयौ चिठ्ठी त लेख है
म पनि देख्छु सपनीमा तिमी मलाई देख है.........' कुन्ति मोक्तानको स्वर घन्कन थाल्यो ।

'What is this D ? I don't understand any of these words. You should put Bob Marly back on.! ' डेजाले बब मार्ली नै सुन्ने चाहना देखाई ।

'Alright.' उसले पुन बब मार्लीकै गीत बजायो । डेजा गीतकै तालमा हल्लिंदै गाउन थाली तर डीको मनमा भने कुन्ति मोक्तानको गीतले घर बनाईसकेको थियो । रातीको २ बजिसकेपछिको सुनसान प्राय सडकमा नशाले धुत भएकि केटी साथीलाई घर लैजाँदै गर्दा उ सोचमग्न भयो , ' मित्रताकै आडमा यस्लाई घर लैजाँदा के भोली यो सम्बन्ध यस्तै रहला ? के यस्ले मलाई कुन्ति मोक्तानले गाएझैं सपना देख्न देली ? '

भाईब्रेशनमा राखेको उसको सेलफोन गोजीमा गुज्गुजायो । अलिकति तन्किएर उसले सेलफोन झिक्यो ।

' के भयो आज ? किन यतिबेलासम्म फोन नगरेको ? म तपाईंको फोन कुरेर बसिरहेकी छु । ' उसले बोल्नै नभ्याई उसकी ग्रलफ्रेण्डको आवाज सुन्यो ।

'Who's that ? Melissa ? What's she up to ? ' ठुलो स्वर पारेर डेजा सोधीखोजी गर्न थाली । उसलाई फोन राख्नु न बोलिरहनु भयो । डेजाको स्वर उसकी ग्रलफ्रेण्डले सुनेर के सोच्ली ? रातको यो बेला उसँग बोलीरहेको कुनै नारी स्वरले पक्कै आतँकित बनाउँछ उसकी ग्रलफ्रेण्डलाई भन्ने भयो उसलाई । उसले सेलफोनमा डेजाको आवाज नछिरोस भनेर छल्ने प्रयत्न गर्दै भन्यो , ' मलाई अरु आधा घण्टा देउ ल ? म तिमीलाई कल ब्याक गर्छु । अहिले यौटा साथीलाई राईड दिँदैछु । उसले जवाफको प्रतिक्षा नगरी फोन राख्यो र तुरुन्तै डेजालाई उसैको घरमा पुर्याएर छोडिदिने निर्णय गरेर बिच बाटैबाट यु टर्न लियो ।

'........One Love, One Heart
Let's get together and feel all right.........' प्लेयरमा बब मार्लीकै अर्को गीत बज्न थालेको थियो । यो पल्ट डी झुम्दैथियो गीतको तालमा ।

Friday, February 27, 2009

गजल : पुतली भएन दीपक


आफैं जल्दैछ जल्न जाने पुतली भएन दीपक ।
फूल्ने , क्षणमै वैलिने फूल अलि भएन दीपक ।

फेरियो निश्चय पनि बदलेर नयाँ समयले ,
मान्यता केहि अटल ; पूर्ण कलि भएन दीपक ।

तेलै जीवनको सक्ला बरु जलेर नै यसै गरी ,
निचोरेर हातले नै मुटु बलि भएन दीपक ।

भएर पार्वती आजकी गुहारेथ्यौ त्रासले तर ,
विष्णु जस्तै योगि स्वरुपमा छलि भएन दीपक ।

हो जलेको छ अझै जलिनै रहेको छ निरन्तर ,
अफसोस् जलिरहे पनि झल्झली भएन दीपक ।

Thursday, February 26, 2009

कविता : समयको शुभकामना


अझै अफसोसहरु
गुम्स्याएर छातीभित्र
वस्तीहरु ढाकेको यो कुहिरो
पन्साउन नसकेर भोली पनि
गहिरो सुस्केरासँग
उच्छवास छोड्नु नपरोस्
शुभ दिनको शुभ घडीमा
उभिएका छौ तिमी
यही बिहानीमा सुरु गरोस्
तिम्रा हातहरुले
शुभ चिन्तन सहित
नयाँ युगको क्षितिज उघार्न
यो तयारीको निमित्त
तिम्रै साथमा छ
समयको शुभकामना ।
माई संसार डटकमको शनिबार साहित्य अन्तर्गतको फोटो हेर्नुस् कविता लेख्नुस् भन्ने ब्लगमा गत शनिबार लेखेको कविता

Saturday, February 21, 2009

फेरि गन्थन

अस्त ब्यस्त छु केहिदिन देखि । ब्यवस्थित कहिल्यै भईँन म पहिले नै स्विकारी सकेको कुरा हो यो र सायद ब्यवस्थित हुन जान्दिंन पनि होला यो जुनी तर म जस्तो छु त्यस्तै खुशी छु । जसरी बाँचेको छु त्यसरी नै खुशी छु । त्यसो त खुशी छु भनेर खुशी भईने कुरा होईन यो त खुशी हुँदा सिधै हुने कुरा हो तर मन सँधै खुशी हुन्छ नै भन्ने ठोकुवा कहाँ हुन्छ र ? मन न हो छिन मै दुखि पनि हुन सक्छ । समग्रमा म निश्चिन्तित बाँचेको छु । कहाँ , कुन प्रसँगमा हो थाहा छैन तर मैले एकपल्ट लेखेको थिएँ ' सँधै चिन्तित बन तब मात्र तिमीलाई चिन्ताले सताउँदैन । ' म मा लागुहुन्छ यो कुरा त्यसैले बेला बेला सोच्न भ्याउने हरेक विषयलाई लिएर चिन्तित हुन्छु म - सबै नै हुन्छन् भन्ठान्छु पनि ।

*******************************************

केहि दिन देखि लेख्ने कुरामा म हराईरहेको छु । लेख्दै गरेका निक्कै कुराहरु छन् तर केहि पुरा गर्न सकेको छैन । छोटा रचनाहरु विशेष गरेर गजल लेख्न बडो आनन्द लाग्छ मलाई तर निक्कै पो भएछ गजललाई नसुम्सुम्याएको । पछिल्लो पटक खसखसका सञ्चालक दाजु बासु श्रेष्ठसँग कुरा हुँदा लेख्ने मूड आएको बेला जे सुकै काफिया बनाएर पनि गजल लेख्न सक्छु जस्तो लाग्छ तर प्रभावशाली नहुन सक्छन भनेको थिएँ । त्यसपछी लेखेकै रहेनछु अझै लेखेको छैन सायद म प्रभावशाली शेरहरुको खोजीमा छु ।

***********************************************

केहि अगाडी हवाई टापूमा रहँदाका पलहरु समेटेर चार सौ बीस उत्सव भन्ने कथा लेखेको थिएँ । अहिले ति नै पात्रहरु लिएर अर्को कथा लेख्दैछु कहिले सक्छु थाहा छैन । तर त्यस कथामा भएका पात्रहरु मध्ये यौटी मिलिसा अलास्का घुम्न आएकि रहिछे मलाई भेट्न आएकि थिई । उ भन्दैथिई , ' डी मेरो काम गतिलो छैन । मलाई तिमीसँग नेपाल जानलाई प्रयाप्त पैसा हुँदैन होला । भएछ भने म सम्पर्क गर्छु है ? कहिले हो तिमी जाने ?'

' आउने अगस्टमा योजना बनाएको छु मैले । हुन्छ सम्पर्कमा बस्दै गरन सक्यौ भने जाउँला रमाईलो लाग्ला तिमीलाई मेरो देश । ' यस्तै जवाफ दिएँ उसलाई । म जहिले गए पनि म सँगै नेपाल जान चाहने अर्को साथी प्याट कहाँ छ अत्तोपत्तो छैन । उसले मेरो खोजखबर गरेको छैन मैले नि उसको गरिंन ।

हिँजो हवाईको एरिया कोड ८०८ भएको नयाँ नम्बरबाट यौटा कल आयो । को हुन सक्ला ? कौतुहलता साथ मैले फोन उठाएँ , ' डी , कस्तो छौ तिमी ? अलास्का रमाईलो लाग्दैहोला तिमीलाई हैन ? ' हवाईमा छँदाकि अर्की साथी डेजा थिई । उ पनि भन्दैथिई , ' मेरो त काम पनि खोसियो । अहिले अपार्टमेण्टको बाल तिर्न नसकेर साथीहरुसँग बसेकी छु । मलाई अलास्का आउन मन लागेको छ , मलाई त्याँहा काम खोजुञ्जेल हेल्प गर्न सक्छौ ? '

म अन्यौलमा परेँ उसलाई के भन्ने ? नआईज भन्न पनि अलास्का मेरो बाउको सम्पति हैन , आईज भन्न पनि मैले उसलाई कसरी के हेल्प गर्ने ? आ ! जे पर्छ त्यही टर्छ भन्ने ठानेर , ' ठिकै छ आयौ भने म मैले सकेको हेल्प गरुँला न । ' उ फुरुङ्ग भई । नेपाल गएर सडकका कुकुरहरुको स्याहार केन्द्र खोल्ने सपना देखेकी मेरी साथी डेजा उ आफैं सडकमा रहिछे यतिबेला । सपना देखेर मात्र कहाँ हुन्छ र ? सपना पुरा गर्ने अठोट अनुशार लागिपर्नु पनि पर्यो नि ।

' तिमी कथा कविताहरु लेख्दैछौ ?' सोधी उसले - उसलाई म ब्लग लेख्छु भन्ने पनि थाहा छ । ' तिम्रो ब्लग कत्तिको पपुलर भयो ? थुप्रै कमेण्टहरु पाउँछौ होला हैन ? मलाई त कथा कविता लेख्न कहिल्यै आएन । पढ्न चैं राम्रो लाग्छ । तिमीले लेखेको सबै कुरा मैले पढ्न सक्ने भए कति राम्रो हुन्थ्यो है ? अँग्रेजीमा लेखन भनेको तिमी कहिल्यै टेर्दैनौ ? ' एकदमै धेरै बोल्नुपर्छ उसलाई के के के के भन्दै रही ।

मैले सोधेँ , ' फोन नम्बर कहिले फेर्यौ ?'

' कहाँ फेर्नु ? पैसा तिर्न नसकेर लाईन काटियो । यो प्रिपेड फोन चलाउँदैछु अहिले । पैसा भएपछि फेरी त्यो नम्बर जोड्छु , नफाल है मेरो नम्बर पछि त्यही हुन्छ । ' साँच्चै नराम्ररी आर्थिक मन्दीको मारमा परेका छन् अमेरिकनहरु भन्ने बुझ्न उसको यति कुरा काफी छ ।

**************************************************

आज पनि म सपनामा नेपालमा थिएँ । सपना देखेर सम्झिए सम्म म धेरै जसो नेपालमै भएको हुन्छु । आज तराईको कुनै अपरिचित गाउँमा हिंड्दैथिएँ म । साँझको बेला पश्चिम आकाश रातो देखिन्थ्यो । लहर लहर चराहरु उड्दैथिए । स्वच्छ हावा र हरियो खेतहरुको बाटो हिंड्दा म मा कस्तो कस्तो डर थियो । मलाई भन्ने कोही थिएन तर अन्जान ठाउँमा एक्लै दुक्लै हिंड्न डरसरी छ भनिएको थियो मलाई । बाटोमा हतियार धारी दुईचारजनाले मलाई बाटो छेकेर सोधीखोजी गरे । म झनै आत्तिएको थिएँ यिनिहरुले मलाई मार्छन् भनेर तर केहिबेर केरकार गरेर उनिहरुले मलाई जान दिए । उनिहरुलाई पछिल्तिर छोडेर अघि बढ्दै जाँदा मलाई पछिल्तिरबाट उनिहरुले म माथी गोली चलाउँछन् कि भनेर डर लागी नै रहेको थियो । अहिले तराईको अवस्थालाई लिएर पनि मैले अर्को यौटा कथा लेख्न सुरु गरेको छु सायद त्यसैको असर हुनुपर्छ आजको सपना । मेरो देशमा यो डर र त्रासको अवस्था कहिले अन्त्य होला ? म यति टाढा बसेर पनि सपनामा त्यत्रो डर देख्छु झन त्याँहा बस्ने मान्छेहरुमा कस्तो असर होला यो भयावह वातावरणको ?

***********************************************

बिहान उठेर ( आज बेलुका ५ देखि ९ बजे सम्म मात्र काम भएकोले बिहान पनि १२ बजे मात्र भयो मेरो ) सबैभन्दा पहिले कम्प्युटर नै अन गरेँ । अनि नुहाई धुवाई सकेर एक कप चिया लिएर कम्प्युटरमा बसेँ । ब्लगर साथी आकारको आकारपोष्टमा पल्पसा क्याफे आयो होला भन्ने धून थियो मनमा । त्यतै लागेँ आएछ । अच्युत घिमिरेको आवाजमा पल्पसा पढेँ कानले । मैले पढ्न नपाएको पल्पसा उपलब्ध हुँदा ज्यादै हर्षित छु म । पल्पसामा बब मार्लीको गीतहरु उल्लेख रहेछ - मैले पनि चार सौ बीस उत्सव (कथा) मा उल्लेख गरेको थिएँ । अहिले लेख्दै गरेको ति नै पात्रहरु दोहोरिएको 'यु टर्न' मा पनि टुक्रा टाक्री जोडेको छु बब मार्लीको गीतहरु तर फरक अर्थका । साह्रै छाप पारेको छ मलाई पनि बब मार्लीका गीतहरुले । एम्बुस ईन द नाईट भन्ने गीतमा त म ठ्याक्कै हाम्रै देशको वातावरणको चित्र देख्छु । पल्पसा क्याफेमा बब मार्लीको गीतहरु उल्लेख भएको ठाउँमा पुग्दा झनै आनन्द महसुस भयो मलाई । आज सुनेको भाग जति साह्रै सरल र सजिब सम्बादहरु रहेको पाएँ । अगाडी पनि यत्तिकै रोचक छ पक्कै पनि । वाचक अच्युत घिमिरेलाई र उपलब्ध गराउनुहुने अनिल आकारलाई साधुबाद ।

***************************************************

ब्लगमा अनुपस्थित भएको यो पल्ट पनि हफ्ता दिन नै भएछ । त्यसैले उपस्थिती जनाउन यो गन्थन लिएर आएँ । म अल्छि नहुनु भन्छु तर जाँगरिलो हुन कहिल्यै सक्दिँन - के गर्ने होला ? समयले हामी सबैको भलो गरोस् ! अस्तु !!